۱۱ مهر ۱۴۰۴ 
3 
بدون دیدگاه 
تا چند سال پیش، تصور اینکه یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز بتواند جایگزین پول ملی یک کشور شود، بیشتر شبیه یک داستان علمی تخیلی بود. اما در سال ۲۰۲۱، این رویا به واقعیت پیوست و جهان شاهد اولین تجربه‌های جسورانه در این زمینه شد. کشورهایی تصمیم گرفتند بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی به رسمیت بشناسند؛ مسیری پر از فرصت، اما مملو از چالش‌های ناشناخته.
اما پذیرش بیت‌کوین فقط به معنای تبدیل شدن به پول رسمی نیست. بسیاری از قدرت‌های اقتصادی جهان، بیت‌کوین را به عنوان یک دارایی قانونی (Legal Asset) به رسمیت شناخته‌اند، در حالی که برخی دیگر آن را کاملاً ممنوع کرده‌اند. در این گزارش جامع از وبلاگ اکسیر، ما با بررسی دقیق وضعیت فعلی (سپتامبر ۲۰۲۵)، نقشه کامل جایگاه بیت‌کوین در قوانین کشورهای مختلف جهان را برای شما ترسیم می‌کنیم.
کشورهایی که بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی پذیرفتند
السالوادور: پیش‌قدم شجاع در دنیای بیت‌کوین
در سپتامبر 2021، السالوادور با اقدامی تاریخی و بی‌سابقه، به نخستین کشور جهان تبدیل شد که بیت کوین را در کنار دلار آمریکا به‌عنوان ارز رسمی به رسمیت شناخت. همچنین ابتکار عمل نایب بوکله، رئیس‌جمهور جوان و جسور این کشور، نقطه عطفی در تاریخ اقتصاد دیجیتال جهان به شمار می‌رود و موجب شد نگاه مردم جهان به این کشور کوچک در آمریکای مرکزی دوخته شود. امروز، پس از چهار سال، این کشور همچنان تنها پرچمدار این حرکت در جهان است. مهم‌ترین دلایل و پیامدهای این تصمیم عبارت‌اند از:
- ساده‌سازی فرآیند انتقال پول: باتوجه‌به سهم بالای حواله‌های ارسالی مهاجران در اقتصاد السالوادور، استفاده از بیت‌کوین توانست هزینه و زمان انتقال پول از خارج کشور را کاهش دهد.
- افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری: هدف اصلی دولت از پذیرش بیت‌کوین، تبدیل السالوادور به مرکز نوآوری مالی و جذب سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارهای فعال در حوزه فناوری‌های نوین بود.
- چالش‌های پذیرش عمومی: علی‌رغم حمایت دولت، بخشی از مردم همچنان به دلیل پیچیدگی‌های فنی یا نوسانات قیمتی، به استفاده از دلار آمریکا تمایل بیشتری نشان دادند.
- توسعه زیرساخت‌های دیجیتال: برای تسهیل استفاده از بیت کوین، دولت کیف پول دیجیتال اختصاصی خود با نام «چیوو» را معرفی کرد و مشوق‌هایی همچون هدیه 30 دلاری بیت‌کوین برای کاربران جدید در نظر گرفت، هرچند مشکلات زیرساختی مانند ضعف اینترنت یا چالش‌های فنی این روند را با دشواری‌هایی همراه کرد.
- کاهش هزینه حواله‌ها: بخش بزرگی از اقتصاد السالوادور به پول ارسالی شهروندانش از خارج وابسته است. بیت‌کوین هزینه‌های بالای انتقال از طریق شبکه‌های سنتی مانند وسترن یونیون را حذف می‌کند.
- افزایش شمول مالی: در کشوری که حدود ۷۰٪ مردم حساب بانکی نداشتند، بیت‌کوین راهی برای دسترسی به خدمات مالی فراهم کرد.
- جذب سرمایه و گردشگری: این اقدام السالوادور را به یک مرکز نوآوری در حوزه کریپتو تبدیل کرد و گردشگران و سرمایه‌گذاران زیادی را به این کشور کشاند.
السالوادور امروز، نماد جسارت و نوآوری در عرصه اقتصاد دیجیتال جهان شناخته می‌شود؛ کشوری که با وجود چالش‌ها و انتقادات جهانی، مسیر متفاوتی را برای آینده مالی خود انتخاب کرده است. دولت السالوادور از طریق سرمایه‌گذاری‌های خود در بیت کوین سود قابل توجهی کسب کرده است. صنعت گردشگری رشد چشمگیری داشته و این کشور به عنوان یک مقصد امن برای فعالان کریپتو شناخته می‌شود.
📝 مطالعه بیشتر: اگر هنوز با ارز دیجیتال آشنایی ندارید پیشنهاد می‌کنیم از مقاله بلاک چین چیست؟ شروع به مطالعه کنید.
جمهوری آفریقای مرکزی: یک آزمایش کوتاه‌مدت که به پایان رسید
در سال 2022، جمهوری آفریقای مرکزی (CAR) با تصمیمی شگفت‌انگیز و متفاوت، توجه جهان را به خود جلب کرد. در همین راستا این کشور با تصویب لایحه‌ای در پارلمان، بیت‌کوین را در کنار فرانک CFA به‌عنوان ارز قانونی معرفی کرد و به دومین کشور دنیا پس از السالوادور تبدیل شد که چنین رویکردی را اتخاذ می‌کند. این تصمیم، نه‌تنها در راستای بهبود وضعیت اقتصادی این کشور بحران‌زده بود، بلکه نشانه‌ای از تلاش برای ورود به اقتصاد جهانی و حرکت به‌سوی زیرساخت‌های مالی نوین به شمار می‌رفت.
اما دلایل اصلی این انتخاب و چالش‌های پیش‌روی آن چه بود؟ بررسی این تصمیم ما را با ابعاد جالب توجهی روبه‌رو می‌کند:
- دور زدن فشارهای اقتصادی: در شرایطی که جمهوری آفریقای مرکزی زیر بار محدودیت‌های مالی و وابستگی به سیستم‌های سنتی قرار دارد، استفاده از بیت‌کوین می‌تواند راهی برای تسهیل مبادلات و جذب سرمایه‌های خارجی باشد.
- فراهم‌کردن دسترسی گسترده‌تر به خدمات مالی: در کشوری که کمتر از ۱۰ درصد مردم دارای حساب بانکی هستند، ارزهای دیجیتال فرصتی مناسب برای ورود اقشار بیشتری به نظام مالی ایجاد می‌کنند.
- چالش دسترسی به اینترنت: با وجود اینکه تنها حدود ۱۱ درصد از جمعیت این کشور به اینترنت متصل هستند، گسترش کاربرد بیت‌کوین همچنان با موانع زیربنایی روبه‌رو است.
- واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی: اقدام جمهوری آفریقای مرکزی با مخالفت و تردیدهایی از سوی بانک‌های مرکزی و نهادهای مالی منطقه‌ای همراه بوده که مسیر اجرای این تصمیم را تاحدودی پیچیده‌تر کرده است.
- تدوین چارچوب قانونی و امنیتی: این کشور با هدف مدیریت بهتر فضای رمزارزها، در حال طراحی و توسعه اولین چارچوب رسمی نظارتی ارزهای دیجیتال در قاره آفریقا است؛ اقدامی که می‌تواند الگوی نوینی برای سایر کشورهای منطقه ایجاد کند.
اما این آزمایش بسیار کوتاه‌مدت بود. این تصمیم با مخالفت‌های شدید داخلی و بین‌المللی روبرو شد. مهم‌تر از آن، زیرساخت‌های لازم در این کشور وجود نداشت. با ضریب نفوذ اینترنت تنها حدود ۱۱٪، استفاده عملی از بیت کوین برای عموم مردم تقریباً غیرممکن بود.
در مارس ۲۰۲۳، دولت جمهوری آفریقای مرکزی به طور رسمی قانون پذیرش بیت‌کوین را لغو کرد و این آزمایش بزرگ پس از کمتر از یک سال به پایان رسید.
🔗خرید و فروش اتریوم را در اکسیر، قدیمی ترین بازار ارز دیجیتال ایران، تجربه کنید!
فراتر از پول رسمی؛ وضعیت قانونی بیت‌کوین در جهان
بسیاری از کشورها رویکردی متعادل‌تر را در پیش گرفته‌اند. آن‌ها بیت‌کوین را پول رسمی نمی‌دانند، اما آن را به عنوان یک دارایی یا کالا به رسمیت می‌شناسند. در این کشورها، شما می‌توانید به صورت قانونی بیت‌کوین را بخرید، بفروشید، نگهداری کنید و معامله نمایید، اما فروشندگان مجبور به پذیرش آن به عنوان پول نیستند.
| کشور/منطقه | وضعیت قانونی | نحوه برخورد |
|---|---|---|
| ایالات متحده آمریکا | ✅ قانونی | به عنوان دارایی (Property) در نظر گرفته می‌شود و مشمول مالیات بر عایدی سرمایه است. |
| اتحادیه اروپا | ✅ قانونی | به طور کلی قانونی است و چارچوب جامع نظارتی (MiCA) در حال اجراست. |
| کانادا | ✅ قانونی | به عنوان کالا (Commodity) شناخته می‌شود. |
| بریتانیا | ✅ قانونی | به عنوان دارایی در نظر گرفته شده و قانون‌گذاری شده است. |
| استرالیا | ✅ قانونی | مانند یک دارایی با آن برخورد شده و مشمول مالیات است. |
| ژاپن | ✅ قانونی | به عنوان یک روش پرداخت قانونی (نه پول رسمی) به رسمیت شناخته شده است. |
| سوئیس | ✅ قانونی | یکی از دوستدارترین کشورها با قوانین بسیار مترقی (میزبان “دره کریپتو”). |
کشورهایی که بیت‌کوین را محدود یا ممنوع کرده‌اند
در سوی دیگر، برخی کشورها به دلیل نگرانی از کنترل سرمایه، ثبات مالی یا پولشویی، استفاده از بیت‌کوین را محدود یا کاملاً ممنوع کرده‌اند.
- چین: ممنوعیت کامل. هرگونه معامله، استخراج یا ارائه خدمات مرتبط با ارزهای دیجیتال در این کشور کاملاً غیرقانونی است.
- بولیوی، الجزایر، بنگلادش، نپال، مصر: دارای ممنوعیت‌های صریح برای استفاده از بیت‌کوین هستند.
- ترکیه: استفاده از ارزهای دیجیتال برای پرداخت مستقیم کالا و خدمات ممنوع است، اما خرید و فروش آن در صرافی‌ها قانونی است.
- روسیه: مشابه ترکیه، استفاده از بیت‌کوین به عنوان ابزار پرداخت ممنوع است، اما مالکیت و معامله آن مشکلی ندارد.
- نیجریه: بانک‌ها از ارائه خدمات به صرافی‌های ارز دیجیتال منع شده‌اند، که این موضوع دسترسی به بازار را دشوار کرده است.
کدام کشورها بیشترین دارندگان ارز دیجیتال را دارند؟
پذیرش ارزهای دیجیتال دیگر یک پدیده محدود به علاقه‌مندان به فناوری نیست و به یک روند اقتصادی جهانی تبدیل شده است. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان بخشی از دارایی خود را در قالب رمزارزها نگهداری می‌کنند. اما کدام کشورها در این مسیر پیشتاز هستند؟
آمارها نشان می‌دهند که برخلاف تصور عموم، کشورهای با اقتصاد نوظهور و در حال توسعه، گوی سبقت را از قدرت‌های اقتصادی بزرگ ربوده‌اند. دلایلی مانند تورم بالا، دسترسی محدود به خدمات بانکی سنتی و نیاز به یک راهکار ارزان برای حواله‌های بین‌المللی، باعث شده تا جمعیت این کشورها با آغوش باز به استقبال ارزهای دیجیتال بروند.
در ادامه، لیستی از ۱۰ کشور برتر جهان بر اساس درصد جمعیتی که ارز دیجیتال دارند و همچنین شاخص جهانی پذیرش کریپتو (بر اساس گزارش‌های معتبری چون Chainalysis و Triple A) در سال ۲۰۲۵ آورده شده است.
| رتبه | کشور | درصد جمعیت دارنده ارز دیجیتال | دلایل کلیدی پذیرش |
|---|---|---|---|
| ۱ | 🇦🇪 امارات متحده عربی | حدود ۳۰.۴٪ | مرکز مالی جهانی، قوانین مترقی، جذب سرمایه |
| ۲ | 🇻🇳 ویتنام | حدود ۲۱.۲٪ | محبوبیت بازی‌های P2E، فرهنگ پذیرش فناوری |
| ۳ | 🇺🇸 ایالات متحده | حدود ۱۷.۵٪ | ورود نهادهای بزرگ (ETFها)، زیرساخت قوی |
| ۴ | 🇮🇳 هند | حدود ۱۶.۰٪ | جمعیت جوان، نیاز به ابزارهای مالی جایگزین |
| ۵ | 🇵🇭 فیلیپین | حدود ۱۳.۴٪ | حجم بالای حواله‌های خارجی، محبوبیت بازی‌های Axie |
| ۶ | 🇵🇰 پاکستان | حدود ۱۱.۵٪ | دسترسی به بازارهای جهانی، جمعیت جوان |
| ۷ | 🇧🇷 برزیل | حدود ۱۰.۲٪ | مقابله با تورم، استفاده از استیبل‌کوین‌ها برای خرید |
| ۸ | 🇳🇬 نیجریه | حدود ۹.۹٪ | بی‌ثباتی ارز ملی، نیاز به حواله‌های ارزان |
| ۹ | 🇹🇷 ترکیه | حدود ۹.۵٪ | تورم بسیار بالا، حفظ ارزش سرمایه |
| ۱۰ | 🇷🇺 روسیه | حدود ۹.۱٪ | دسترسی به بازارهای جهانی، تمایل به دارایی‌های جایگزین |
تحلیل روند:
- پیشتازی آسیا و اقتصادهای نوظهور: کشورهایی مانند امارات، ویتنام، هند و فیلیپین به وضوح در صدر جدول قرار دارند. این نشان می‌دهد که ارزهای دیجیتال در حال حل یک مشکل واقعی (تورم، دسترسی به خدمات مالی) برای جمعیت این کشورها هستند.
- نقش ایالات متحده: آمریکا به دلیل داشتن بزرگترین اقتصاد و ورود شرکت‌های عظیمی مانند BlackRock به بازار از طریق ETFهای بیت‌کوین، از نظر حجم کل سرمایه درگیر، همچنان قدرت اول جهان است.
- تورم به عنوان محرک اصلی: در کشورهایی مانند ترکیه و برزیل، تورم بالا یکی از دلایل اصلی است که مردم را به سمت ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین و استیبل‌کوین‌ها به عنوان ابزاری برای حفظ قدرت خرید، سوق داده است.
آینده بیت‌کوین به‌عنوان پول رسمی
در این بخش، با نگاهی تخصصی و حرفه‌ای، فرصت‌ها و موانع پیش روی بیت‌کوین را بررسی می‌کنیم تا درک جامعی از آینده آن به‌عنوان پول رسمی به‌دست آوریم. همچنین این تحلیل برای شما طراحی شده است چه سرمایه‌گذاری باتجربه باشید و چه فعال حوزه مالی که به دنبال بینش‌های کاربردی می‌گردد تا با دیدی روشن به این تحول بزرگ نگاه کند. در ادامه، به برخی جنبه‌های کلیدی این موضوع می‌پردازیم تا ابعاد مختلف آن را شفاف سازیم:
- گسترش شمول مالی: بیت‌کوین این ظرفیت را دارد که افراد محروم از خدمات بانکی را به اقتصاد جهانی متصل کند. این قابلیت می‌تواند برای جوامع دورافتاده یا اقتصادهای در حال توسعه، تحولی ساختاری ایجاد کند و دسترسی به منابع مالی را دموکراتیک سازد.
- بهینه‌سازی تراکنش‌ها: حذف واسطه‌ها هزینه‌ها را کاهش و سرعت انتقال ارزش را افزایش می‌دهد. این مزیت برای کسب‌وکارهای بین‌المللی و افرادی که به انتقال سریع و مقرون‌به‌صرفه نیاز دارند، ارزشی غیرقابل‌انکار ارائه می‌کند.
- چالش نوسانات قیمتی: بی‌ثباتی ارزش بیت‌کوین از موانع اصلی پذیرش آن به‌عنوان پول رسمی است. این نوسانات می‌توانند برنامه‌ریزی مالی را مختل کنند و اعتماد عمومی را به چالش بکشند موضوعی که نیازمند راه‌حل‌های نوآورانه است.
- امنیت در عصر دیجیتال: با افزایش استفاده از بیت‌کوین، تهدیدات سایبری نیز شدت می‌گیرند. در همین راستا حفاظت از دارایی‌ها در برابر حملات هکری و تضمین امنیت تراکنش‌ها، ضرورتی است که نمی‌توان نادیده گرفت و زیرساخت‌های پیشرفته‌ای را طلب می‌کند.
آینده بیت‌کوین به‌عنوان پول رسمی، میدان رقابتی است که در آن نوآوری، سیاست‌گذاری و پذیرش عمومی تعیین‌کننده خواهند بود. صرافی اکسیر با ارائه زیرساخت‌های امن، ابزارهای تحلیلی پیشرفته و پشتیبانی تخصصی، شما را در این مسیر همراهی می‌کند تا نه‌تنها شاهد این تحول باشید، بلکه به‌طور فعال در آن مشارکت کنید. فرصت پیش روی شماست! از آن بهره ببرید و جایگاه خود را در این آینده مالی مستحکم سازید.
سوالات متداول
۱. تفاوت بین "قانونی بودن" و "پول رسمی بودن" چیست؟
قانونی بودن یعنی شما اجازه دارید آن دارایی را بخرید، بفروشید و نگهداری کنید (مانند طلا یا سهام). پول رسمی (Legal Tender) بودن یعنی قانون، تمام کسب‌وکارها را موظف می‌کند که آن را برای پرداخت بدهی‌ها و خرید کالا بپذیرند (مانند ریال در ایران).
۲. آیا کشور دیگری قصد دارد بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی بپذیرد؟
چندین کشور کوچک (مانند تونگا) و برخی سیاستمداران در آمریکای لاتین به این موضوع ابراز علاقه کرده‌اند، اما تا سپتامبر ۲۰۲۵، هیچ کشور دیگری اقدام رسمی و موفقی در این زمینه انجام نداده است.
۳. چرا کشورهای بزرگ بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی نمی‌پذیرند؟
به دلیل نوسانات شدید قیمت. یک ارز رسمی باید پایدار باشد تا بتوان از آن برای قیمت‌گذاری کالاها و برنامه‌ریزی اقتصادی استفاده کرد. نوسانات بیت‌کوین، این امکان را از بین می‌برد.
سخن پایانی
نقشه قانونی بیت کوین در جهان، تصویری پیچیده از رویکردهای متفاوت است. در حالی که تجربه السالوادور به عنوان تنها پرچمدار پول رسمی شدن بیت‌کوین ادامه دارد، اکثر قدرت‌های اقتصادی جهان مسیر میانه را انتخاب کرده و آن را به عنوان یک دارایی قانونی به رسمیت شناخته‌اند. این تجربه‌های جسورانه، چه موفق و چه ناموفق، درس‌های ارزشمندی برای آینده اقتصاد دیجیتال جهانی به همراه دارند و نشان می‌دهند که مسیر پذیرش کامل، همچنان طولانی و پر از چالش خواهد بود.
نظرات کاربران