تفاوت معامله اسپات و تعهدی چیست؟ کدام یک در بازار‌های مختلف بهتر است؟

معاملات اسپات و تعهدی دو روش متداول در بازار‌های مالی برای انجام معاملات هستند. معاملات اسپات، معامله لحظه‌ای یا نقطه‌ای شامل مبادله فوری دارایی‌ها با قیمت فعلی بازار است، در حالی که معاملات تعهدی، مبادله دارایی‌ها را بر اساس شرایط از پیش تعیین‌شده به تاریخ آینده موکول می‌کند.

انتخاب بین معاملات اسپات و تعهدی اغلب به عوامل مختلفی مانند شرایط بازار، تحمل ریسک و نیاز‌های نقدینگی بستگی دارد. تعیین اینکه کدام روش برای بازار‌های مختلف مناسب‌تر است نیاز به درک کامل ویژگی‌ها و پیامد‌های هر رویکرد دارد. در ادامه این بلاگ از صرافی ارز دیجیتال اکسیر به بررسی مفهوم تفاوت معامله اسپات و تعهدی، مزایا، معایب و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم.

معاملات اسپات در مقابل معاملات تعهدی

معاملات اسپات چیست؟

اگر بخواهیم بگوییم معامله اسپات چیست باید بگوییم که معاملات اسپات که معمولاً به آن معاملات نقدی نیز گفته می‌شود، شامل خرید یا فروش فوری یک دارایی مالی، کالا یا ارز خارجی در تاریخ مشخصی است که به عنوان تاریخ لحظه‌ای شناخته می‌شود. این تراکنش‌ها معمولاً مستلزم تحویل فیزیکی دارایی هستند و به سرعت، اغلب ظرف دو روز کاری (T+۲) حل و فصل می‌شوند. قیمت لحظه‌ای نشان دهنده نرخ فعلی است که با آن می‌توان دارایی را فوراً خرید یا فروخت، که با تأثیر متقابل سفارشات خرید و فروش در بازار تعیین می‌شود.

این معاملات در بازار‌های مختلف گسترده است، به طوری که بازار نقدی ارز بزرگترین بازار جهانی بوده و حجم معاملات روزانه بیش از ۵ تریلیون دلار است. این شکل از مبادله ارز یک راه مستقیم و بدون عارضه را برای مبادله ارز‌ها با نرخ ثابت برای معاملات فوری ارائه می‌دهد و نیاز به واسطه‌ها را دور می‌زند. تراکنش‌های نقطه‌ای برای شرکت‌هایی که نیاز به پرداخت‌های سریع یا تبدیل ارز‌های خارجی به ارز محلی خود دارند، نقش مهمی دارد و روشی سریع و کارآمد برای انجام معاملات مالی ارائه می‌کند.

• مزایای معاملات اسپات

همانطور که گفتیم، معاملات اسپات به سرعت، معمولاً در عرض ۲ روز کاری (T+۲) تسویه می‌شوند، که انتقال سریع دارایی و وجوه بین طرفین را تسهیل می‌کند. همچنین، بازار‌های نقطه‌ای به دلیل شفافیت خود شناخته می‌شوند، قیمت‌هایی که در زمان واقعی از طریق تعاملات خرید و فروش تعیین می‌شوند و نقدینگی بالایی را برای ابزار‌های مالی مختلف تضمین می‌کنند.

معامله گران در این بازار می‌توانند به سرعت با شرایط فعلی بازار و تغییرات قیمت سازگار شوند و تعهدات بلندمدت مرتبط با قرارداد‌های آتی یا اختیار معامله را دور بزنند.

به‌علاوه، بازار‌های اسپات فرصت‌هایی را برای مبادله طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها مانند ارز‌ها، کالا‌ها و سهام فراهم می‌کنند و تنوع را ممکن می‌سازند. در‌انتها، این معاملات شامل فرآیند خرید و فروش مستقیم با قیمت‌های رایج بازار است که پیچیدگی‌های اغلب مرتبط با ابزار‌های مشتقه را از بین می‌برد. در اصل، مزایای اصلی معاملات نقدی شامل تسویه سریع، شفافیت بازار، انعطاف‌پذیری معاملات، تنوع طبقه دارایی و فرآیند معاملاتی ساده در مقایسه با سایر ابزار‌های مالی است.

مطالعه بیشتر: چگونه ارز دیجیتال بخریم؟

• معایب معاملات اسپات

معاملات اسپات معمولاً مستلزم آن است که معامله گران کل سرمایه مورد نیاز برای خرید یا فروش دارایی را در اختیار داشته باشند و فرصت‌ها را برای کسانی که سرمایه کمتری دارند محدود می‌کند. همچنین، بازار‌های نقطه‌ای اغلب ساعات محدودی دارند، که می‌تواند کار را برای معامله گران در مناطق زمانی مختلف یا کسانی که تجارت خارج از ساعات عادی بازار را برای انجام معاملات ترجیح می‌دهند دشوار کند. به‌علاوه، بازار‌های نقطه‌ای، به ویژه در ارز‌های رمزنگاری شده، می‌توانند بسیار نوسان داشته باشند، که منجر به تغییرات سریع قیمت می‌شود که می‌تواند منجر به سود یا زیان قابل توجهی در مدت کوتاهی شود و آن را به یک فعالیت پرخطر تبدیل کند.

بازار اسپات شامل معاملات مستقیم بین خریداران و فروشندگان است، که معامله گران را در معرض خطری قرار می‌دهد که طرف مقابل ممکن است تعهدات خود را انجام ندهد و به طور بالقوه باعث زیان مالی شود. بازار‌های نقطه‌ای ممکن است دسترسی به دارایی‌های خاص را محدود کرده باشند، به ویژه در بازار‌هایی که نقدینگی کمتری دارند، که یافتن دارایی‌های مورد نظر برای اهداف تجاری یا سرمایه‌گذاری را برای معامله گران چالش برانگیز می‌کند.

در نتیجه، معاملات نقدی دارای معایبی مانند عدم وجود اهرم، ساعات معاملات محدود، نوسانات بازار، ریسک طرف مقابل، و محدودیت در دسترس بودن دارایی است که معامله‌گران باید هنگام مشارکت در فعالیت‌های بازار نقدی در نظر بگیرند.

معاملات تعهدی یا مارجین چیست؟

اولین سوالی که باید به آن جواب دهیم این است که معامله تعهدی چیست؟ معاملات تعهدی اصطلاح معادل معاملات مارجین (Margin Trading) در صرافی‌های خارجی است که اکنون با این عنوان در صرافی‌های ایرانی لحاظ شده است. معاملات تعهدی، در مقابل، شامل شناسایی درآمد یا هزینه در هنگام وقوع است، صرف نظر از اینکه چه زمانی وجه نقد مبادله می‌شود. اصول حسابداری تعهدی حکم می‌کند که معاملات باید در دوره‌ای که در آن رخ می‌دهد ثبت شود، نه لزوماً در زمان پرداخت.

این روش تضمین می‌کند که درآمد‌ها و هزینه‌ها با دوره حسابداری مربوطه مطابقت دارند و نمایش دقیق‌تری از وضعیت مالی یک شرکت ارائه می‌دهند. معاملات تعهدی به بازتاب واقعیت اقتصادی فعالیت‌های تجاری در طول زمان کمک می‌کند.

در این نوع معاملات، معامله‌گر بخشی از سرمایه مورد نیاز برای انجام معامله را به عنوان وثیقه به صرافی یا کارگزاری واریز می‌کند و مابقی را از صرافی یا کارگزاری به صورت وام دریافت می‌کند. این امر به معامله‌گر این امکان را می‌دهد تا با سرمایه کمتر، سود (یا ضرر) بیشتری کسب کند.

به عنوان مثال، فرض کنید که یک معامله‌گر می‌خواهد 100 واحد از یک سهم را به قیمت 1000 تومان خریداری کند. در معاملات اسپات، این معامله‌گر باید 100 هزار تومان (100 واحد سهم × 1000 تومان) سرمایه داشته باشد. اما در معاملات تعهدی، اگر صرافی اهرم 10 برابر ارائه دهد، معامله‌گر می‌تواند فقط با 10 هزار تومان (100 هزار تومان / 10) این معامله را انجام دهد.

• مزایا معاملات تعهدی

با استفاده از اهرم، معامله‌گران می‌توانند با سرمایه کمتر، سود بیشتری کسب کنند. معاملات تعهدی به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا در هر دو جهت بازار (صعودی و نزولی) معامله کنند. این نوع معاملات برای معامله‌گران نوسان‌گیر که به دنبال کسب سود از نوسانات کوچک قیمت هستند، مناسب است.

معاملات تعهدی با تطبیق درآمد‌ها و هزینه‌ها با دوره‌ای که در آن به دست آمده یا متحمل شده‌اند، تصویر دقیق‌تری از وضعیت مالی یک شرکت ارائه می‌دهد. این اصل به ذینفعان اجازه می‌دهد تا درک روشن‌تری از عملکرد شرکت در طول زمان داشته باشند که منجر به تصمیم‌گیری بهتر می‌شود. همچنین، معاملات تعهدی واقعیت اقتصادی فعالیت‌های تجاری را با شناسایی درآمد‌ها و هزینه‌ها در زمان کسب یا انجام آن‌ها، بدون در نظر گرفتن زمان انجام معاملات نقدی، منعکس می‌کند. این روش در مقایسه با حسابداری مبتنی بر پول نقد، دید جامع‌تری از سلامت مالی یک شرکت ارائه می‌دهد.

• معایب معاملات تعهدی

از معایب معاملات تعهدی می‌توان به پیچیدگی آن اشاره کرد، حسابداری تعهدی می‌تواند پیچیده‌تر از حسابداری مبتنی بر پول نقد باشد، زیرا نیازمند ردیابی دقیق درآمد‌ها و هزینه‌ها و استفاده از ورودی‌های تعدیل‌کننده برای مطابقت دقیق معاملات با دوره‌های خاص است، این پیچیدگی می‌تواند حجم کار حسابداران را افزایش دهد و سطح تخصص بالاتری را ایجاب کند.

استفاده از اهرم، ریسک معاملات را به طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. در صورتی که قیمت‌ها برخلاف جهت معامله حرکت کند، معامله‌گر می‌تواند متحمل ضررهای سنگینی شود.

به‌علاوه، یکی از اشکالات احتمالی معاملات تعهدی این است که می‌تواند منجر به عدم تطابق زمانی بین زمانی که درآمد‌ها یا هزینه‌ها شناسایی می‌شود و زمانی که وجه نقد واقعاً دریافت یا پرداخت می‌شود، شود. این می‌تواند مدیریت جریان نقدی کوتاه مدت را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است نیاز به نظارت و برنامه‌ریزی اضافی برای اطمینان از نقدینگی داشته باشد.

در نتیجه، در حالی که معاملات تعهدی گزارش مالی دقیق‌تری را ارائه می‌دهند و بازتاب بهتری از واقعیت اقتصادی یک شرکت دارند، مدیریت آن‌ها می‌تواند پیچیده‌تر باشد و ممکن است مغایرت‌های زمانی ایجاد کند که نیاز به توجه دقیق دارد. برای کسب‌وکار‌ها ضروری است که این مزایا و معایب را هنگام انتخاب بین روش‌های معاملات تعهدی و نقدی ارزیابی کنند.

همچنین در این نوع معاملات، در صورتی که ارزش وثیقه به زیر حد مشخصی (حد ضرر) برسد، صرافی یا کارگزاری می‌تواند پوزیشن معاملاتی را به طور خودکار ببندد و ضرر معامله‌گر را از وثیقه او جبران کند.

فروش و خرید تتر را در اکسیر، قدیمی ترین بازار ارز دیجیتال ایران، تجربه کنید!

معاملات اهرمی (Margin Trading) چگونه کار می‌کند؟

برای درک عمیق تفاوت معاملات اسپات و اهرمی (یا تعهدی)، هیچ‌چیز بهتر از یک مثال عددی نیست. تصور کنید شما قصد دارید از رشد احتمالی یک ارز دیجیتال سود ببرید. بیایید ببینیم سرمایه شما در دو سناریوی مختلف چه نتایجی به همراه خواهد داشت.

سناریوی اولیه:

• سرمایه شما: ۱ میلیون تومان
• تحلیل شما: قیمت “ارز فرضی X” که اکنون ۱۰۰ هزار تومان است، به زودی رشد خواهد کرد.

حالت اول: معامله در بازار اسپات (Spot) مانند اکسیر

در بازار اسپات، شما با سرمایه واقعی خود و به صورت مستقیم به خرید و فروش دارایی می‌پردازید.

• با ۱ میلیون تومان سرمایه، شما می‌توانید ۱۰ واحد از “ارز X” را خریداری کنید.
• فرض می‌کنیم تحلیل شما درست بوده و قیمت این ارز ۲۰٪ رشد کرده و به ۱۲۰ هزار تومان می‌رسد.
• در این حالت، ارزش کل دارایی شما به ۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان (۱۰ واحد × ۱۲۰,۰۰۰ تومان) افزایش می‌یابد.

نتیجه: سود خالص شما ۲۰۰,۰۰۰ تومان است. این یک معامله ساده، شفاف و با ریسک کنترل‌شده است.

حالت دوم: معامله در بازار اهرمی یا تعهدی (Margin)

حالا فرض کنید همین معامله را در یک پلتفرم خارجی که معاملات اهرمی ارائه می‌دهد، با اهرم ۵ برابری (Leverage 5x) انجام می‌دهید.

• وجه تضمین (Margin): شما همان ۱ میلیون تومان را به عنوان وثیقه قرار می‌دهید.
• اعتبار صرافی: پلتفرم به شما ۴ میلیون تومان اعتبار معاملاتی می‌دهد.
• قدرت خرید کل: اکنون شما با ۵ میلیون تومان (۱ میلیون خودتان + ۴ میلیون اعتبار) وارد معامله می‌شوید و ۵۰ واحد از “ارز X” را می‌خرید.

۱. سناریوی سود: قیمت مطابق پیش‌بینی شما ۲۰٪ رشد می‌کند و به ۱۲۰ هزار تومان می‌رسد.

• ارزش کل دارایی شما اکنون ۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان است (۵۰ واحد × ۱۲۰,۰۰۰ تومان).
• شما ۴ میلیون تومان اعتبار را به صرافی بازمی‌گردانید.
• مبلغ باقی‌مانده برای شما ۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان است.

نتیجه: با کسر ۱ میلیون تومان سرمایه اولیه، سود خالص شما ۱,۰۰۰,۰۰۰ تومان می‌شود. همان‌طور که می‌بینید، اهرم 5x سود شما را نیز ۵ برابر کرد.

۲. سناریوی ضرر (ریسک بزرگ معاملات اهرمی): اما اگر بازار برخلاف تحلیل شما حرکت کند و قیمت فقط ۱۰٪ کاهش یابد و به ۹۰ هزار تومان برسد چه؟

• ارزش کل دارایی شما به ۴,۵۰۰,۰۰۰ تومان (۵۰ واحد × ۹۰,۰۰۰ تومان) کاهش می‌یابد.
• ضرر شما در این حالت ۵۰۰,۰۰۰ تومان (۱۰٪ از کل پوزیشن ۵ میلیونی) است که مستقیماً از وجه تضمین ۱ میلیون تومانی شما کسر می‌شود.
• اگر قیمت به کاهش ادامه دهد و به نقطه‌ای برسد که زیان شما با کل وجه تضمینتان برابر شود، پوزیشن شما به صورت خودکار توسط صرافی بسته شده (لیکوئید) و شما کل ۱ میلیون تومان سرمایه اولیه خود را از دست می‌دهید.

کدام یک در بازار‌های مختلف بهتر است؟ اسپات یا تعهدی

در دنیای پویا تراکنش‌های مالی، انتخاب بین معاملات لحظه‌ای و تعهدی نقشی اساسی در شکل دادن به ریسک و نتایج مالی برای طرف‌های درگیر دارد.

معاملات اسپات، که با مبادله فوری دارایی با قیمت‌های رایج بازار مشخص می‌شود، سادگی و مزایای تسویه سریع را ارائه می‌دهد. با این حال، آن‌ها همچنین شرکت‌کنندگان را در معرض خطرات نوسان قیمت و عدم اطمینان زمان قرار می‌دهند.

از سوی دیگر، معاملات تعهدی شامل توافق هایی است که مبادلات دارایی در تاریخ‌های آتی با قیمت‌های از پیش تعیین‌شده اتفاق می‌افتد، کاهش ریسک در برابر نوسانات قیمت و امکان برنامه‌ریزی مالی مؤثر را فراهم می‌کند.

تصمیم برای انتخاب معاملات لحظه‌ای یا تعهدی اغلب به شرایط خاص بازار و ریسک‌پذیری شرکت‌کنندگان بستگی دارد. در بازار‌هایی با نقدینگی و ثبات بالا، مانند بازار‌های ارز، معاملات نقدی برای اجرای مستقیم و تسویه فوری آن‌ها به طور گسترده‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد.

برعکس، در بازار‌هایی که مستعد نوسانات قیمت هستند یا در جایی که طرفین به دنبال محافظت در برابر نوسانات هستند، معاملات تعهدی با قفل کردن قیمت‌ها از قبل، یک مزیت استراتژیک ارائه می‌کنند، بنابراین یک سپر در برابر تحرکات پیش‌بینی نشده بازار ایجاد می‌کنند.

کیف پول اسپات و تعهدی چیست؟‌ کدام یک برای استراتژی شما مناسب است؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، کیف پول‌ها بسته به نوع معامله‌ای که قصد انجام آن را دارید، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. دو مورد از اصلی‌ترین و رایج‌ترین انواع کیف پول در صرافی‌ها، کیف پول اسپات (Spot) و کیف پول تعهدی (Futures/Margin) هستند که هرکدام کارکرد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. هرچند هر دو دارایی‌های دیجیتال شما را نگهداری می‌کنند، اما کاربرد، سطح ریسک و استراتژی معاملاتی مرتبط با آن‌ها زمین تا آسمان متفاوت است.

کیف پول اسپات (Spot Wallet): مالکیت کامل، ریسک کنترل‌شده

کیف پول اسپات، ساده‌ترین و سرراست‌ترین ابزار شما در بازار ارزهای دیجیتال است. وقتی شما یک رمزارز را در بازار اسپات اکسیر خریداری می‌کنید، مالکیت واقعی و ۱۰۰ درصدی آن دارایی به شما منتقل شده و مستقیماً در این کیف پول قرار می‌گیرد.

ویژگی‌های اصلی کیف پول اسپات:

• مالکیت مستقیم: دارایی‌های موجود در این کیف پول تماماً متعلق به شماست. می‌توانید آن‌ها را برداشت کرده، به دیگران انتقال دهید یا برای بلندمدت نگهداری کنید (HODL).
• معاملات یک‌به‌یک: شما تنها با سرمایه واقعی خود معامله می‌کنید. اگر ۱۰۰ تتر دارید، دقیقاً به اندازه ۱۰۰ تتر می‌توانید خرید کنید.
• ریسک محدود: ریسک شما تنها به نوسانات قیمت دارایی محدود است. سرمایه شما تنها در صورتی از بین می‌رود که ارزش آن ارز به صفر برسد.
• ایده‌آل برای مبتدیان و سرمایه‌گذاران: اگر استراتژی شما خرید و نگهداری (Buy and Hold) یا ورود بدون ریسک به بازار است، کیف پول اسپات بهترین انتخاب شماست.

نکته کلیدی: کیف پول اسپات را مانند حساب پس‌انداز ریالی خود در نظر بگیرید؛ موجودی آن، دارایی خالص شماست.

کیف پول تعهدی (Margin Wallet): اهرمی برای حرفه‌ای‌ها

کیف پول معاملات تعهدی، دروازه ورود شما به دنیای معاملات اهرمی (Leveraged Trading) است. موجودی این کیف پول به عنوان وجه تضمین (Margin) عمل می‌کند و به شما این امکان را می‌دهد تا با استفاده از اعتبار یا اهرم (Leverage)، موقعیت‌های معاملاتی بزرگ‌تری نسبت به سرمایه واقعی خود باز کنید.

ویژگی‌های اصلی کیف پول تعهدی:

• قدرت خرید چندبرابری: با استفاده از اهرم، می‌توانید سود خود را از نوسانات بازار چند برابر کنید. برای مثال، با اهرم ۵، یک نوسان ۲٪ در جهت پیش‌بینی شما، می‌تواند ۱۰٪ سود برایتان به همراه داشته باشد.
• کسب سود از بازارهای نزولی: برخلاف معاملات اسپات، در بازار تعهدی می‌توانید با باز کردن موقعیت فروش (Short)، از ریزش قیمت‌ها نیز سود کسب کنید.
• ریسک بالا و مدیریت سرمایه: همان‌طور که اهرم سود را تقویت می‌کند، زیان را نیز چند برابر می‌کند. عدم مدیریت ریسک صحیح می‌تواند منجر به لیکوئید شدن (Liquidation) یا از دست رفتن کل وجه تضمین شما شود.
• ابزار نوسان‌گیران حرفه‌ای: این نوع معاملات مناسب معامله‌گران باتجربه‌ای است که با تحلیل تکنیکال و اصول مدیریت ریسک آشنایی کامل دارند.

سخن پایانی

در نهایت، انتخاب بین معاملات اسپات و تعهدی نیاز به ارزیابی دقیق پویایی بازار، سطوح تحمل ریسک و اهداف استراتژیک دارد. هر دو نوع تراکنش نیاز‌ها و سناریو‌های متمایز را برآورده می‌کنند، معاملات لحظه‌ای که بر فوریت و قطعیت قیمت تأکید دارند، در حالی که معاملات تعهدی مدیریت ریسک و آینده‌نگری مالی را در اولویت قرار می‌دهند.

با درک تفاوت‌های ظریف هر رویکرد و همسو کردن آن‌ها با الزامات بازار، شرکت‌کنندگان می‌توانند پیچیدگی‌های تراکنش‌های مالی را به طور مؤثر مرور کنند و استراتژی‌های کلی مدیریت ریسک خود را ارتقا دهند.

🔗منبع: https://www.binance.com