راهنمای خرید دامنه Web3 و ساخت سایت غیرمتمرکز

داشتن یک دامنه اینترنتی سنتی (مانند .com) شبیه به اجاره کردن یک خانه است؛ شما سالانه اجاره پرداخت می‌کنید و صاحب‌خانه (یک شرکت متمرکز) هر زمان که بخواهد می‌تواند شما را بیرون کند. اما دامنه‌های وب ۳ (Web3 Domains) مانند خریدن و داشتن سند شش‌دانگ همان خانه هستند؛ مالکیت آن برای همیشه و به طور کامل در اختیار شماست.

دامنه‌های Web3، برخلاف سیستم‌های سنتی DNS که صرفاً نقشه‌ای از IPها را ارائه می‌دهند، به کاربران این امکان را می‌دهند که مالک حقیقی نام دامنه خود باشند، بدون اینکه تحت نظارت یا مالکیت نهاد متمرکزی قرار گیرند. این دامنه‌های غیرمتمرکز که با پسوندهایی مانند .eth, .crypto و .sol شناخته می‌شوند، بر روی بلاکچین ثبت شده و انقلابی در مفهوم مالکیت و هویت دیجیتال ایجاد کرده‌اند. در این راهنمای جامع از بلاگ صرافی ارز دیجیتال اکسیر، به زبان ساده یاد می‌گیریم که دامنه‌های وب ۳ چه هستند، چه تفاوتی با دامنه‌های سنتی دارند و چگونه می‌توانید اولین دامنه غیرمتمرکز خود را خریداری و راه‌اندازی کنید.

مقایسه در یک نگاه: دامنه وب ۳ در برابر دامنه سنتی

این جدول تفاوت‌های بنیادین این دو نوع دامنه را به وضوح نشان می‌دهد:

چرا دامنه‌های Web3 اهمیت دارند؟

در معماری سنتی، دامنه‌هایی مانند .com یا .net تحت مدیریت نهادهای متمرکز و با قراردادهای تمدید سالانه ارائه می‌شوند. این یعنی مالکیت آن‌ها همواره در معرض خطر لغو یا انتقال است. اما در Web3، دامنه‌هایی مانند .eth یا .crypto روی بلاک‌چین ثبت می‌شوند. یعنی نیاز به تمدید ندارند، همچنین مستقیماً در کیف پول کاربر ذخیره می‌شوند؛ دقیقاً مانند توکن یا NFT. این نوع مالکیت، امنیت روانی و مالی بیشتری برای افراد فراهم می‌کند و با روح استقلال مالی در دنیای غیرمتمرکز هم‌راستا است.

• ابزار چندکاره برای دارایی‌های دیجیتال: از جنبه‌های کمترشناخته‌شده اما حیاتی دامنه‌های Web3، قابلیت ترکیب آن‌ها با دیگر ابزارهای دیجیتال است. این سادگی در عین امنیت، کاربرد دامنه را فراتر از صرفاً آدرس سایت می‌برد. در عمل، یک دامنه Web3 می‌تواند نقش هویت دیجیتال، کیف پول، درگاه پرداخت، و حتی مجوز ورود به یک DApp را ایفا کند.
• مقاومت در برابر سانسور؛ دارایی بدون مرز: بلاک‌چین‌ها به‌طور پیش‌فرض مقاوم در برابر سانسور طراحی شده‌اند. این بدان معناست که دامنه‌های Web3، برخلاف دامنه‌های سنتی، نمی‌توانند به‌راحتی توسط دولت‌ها، شرکت‌های واسطه یا عوامل خارجی مسدود یا توقیف شوند.
• نگاه سرمایه‌گذاری به دامنه‌ها؛ یک دارایی نوظهور: دامنه‌های Web3، به‌ویژه آن‌هایی که نام‌های کوتاه، برندمحور یا کلیدواژه‌های محبوب دارند، می‌توانند مانند زمین مجازی عمل کنند؛ دارایی‌هایی کمیاب که با افزایش تقاضا، ارزش‌ آن‌ها نیز رشد می‌کند. در حال حاضر، بسیاری از سرمایه‌گذاران بلندمدت، خرید دامنه‌های بلاک‌چینی را به چشم یک استراتژی مالی نگاه می‌کنند.

دامنه‌های Web3 راه ورود به اینترنت مستقل‌تر، امن‌تر و با قابلیت‌های مالی گسترده‌تر هستند. برای هر کسی که به فکر آینده مالی خود در اکوسیستم دیجیتال است درک و سرمایه‌گذاری روی این دامنه‌ها، گامی هوشمندانه است.

انتخاب پلتفرم مناسب برای خرید دامنه Web3

تفاوت بنیادین دامنه‌های Web3 با نمونه‌های سنتی، در مالکیت غیرمتمرکز، پرداخت‌های یک‌باره و قابلیت‌های گسترده در استفاده از آن‌ها به‌عنوان هویت دیجیتال، کیف پول یا حتی دسترسی به خدمات غیرمتمرکز است. بنابراین، اولین گام، انتخاب پلتفرمی است که نه‌تنها از نظر فنی معتبر باشد، بلکه از منظر مالی نیز شفاف و قابل‌اتکا باشد.

پلتفرم‌هایی مانند ENS، Unstoppable Domains، SPACE.ID و Freename در این زمینه پیشرو هستند. تحلیل داده‌های کاربران و به‌روزرسانی‌های اخیر نشان می‌دهد که این پلتفرم‌ها از تنوع پسوند، یکپارچگی با کیف‌پول‌های معتبر، و زیرساخت بلاک‌چینی گسترده برخوردارند. انتخاب میان آن‌ها باید بر اساس نیاز شخصی شما «مثلاً راه‌اندازی برند NFT، استفاده به‌عنوان آدرس کیف پول، یا ایجاد وب‌سایت مقاوم در برابر سانسور» و درک صحیح از کارکرد هر دامنه صورت گیرد.

همچنین از منظر مالی، دقت در مدل قیمت‌گذاری اهمیت بالایی دارد. دامنه‌های Web3 اغلب نیاز به تمدید ندارند، اما هزینه اولیه می‌تواند از ۵ دلار تا بیش از ۱۰۰ دلار متغیر باشد، بسته به کوتاهی نام، محبوبیت پسوند و بلاک‌چین مورد استفاده. دامنه‌هایی که به‌شکل NFT صادر می‌شوند، حتی قابلیت معامله برای دفعه دوم دارند که این ویژگی می‌تواند به‌عنوان دارایی دیجیتال در نظر گرفته شوند.

محبوب‌ترین سرویس‌های دامنه وب ۳

دو بازیگر اصلی در این حوزه عبارتند از:

1. ENS (Ethereum Name Service):
   • پسوند اصلی: .eth
   • بلاکچین: اتریوم
   • ویژگی: استاندارد طلایی و محبوب‌ترین سرویس دامنه وب ۳ که به طور گسترده در اکوسیستم اتریوم پذیرفته شده است. دامنه‌های ENS نیاز به تمدید سالانه (با پرداخت Gas Fee) دارند.
2. Unstoppable Domains:
   • پسوندهای اصلی: .crypto, .x, .nft, .wallet و…
   • بلاکچین: پالیگان (Polygon)
   • ویژگی: خرید دامنه با پرداخت یک‌باره و بدون نیاز به تمدید سالانه. کارمزد تراکنش‌ها به دلیل استفاده از پالیگان، بسیار پایین است.

آموزش گام به گام خرید اولین دامنه وب ۳ (مثال: دامنه .eth در ENS)

از آنجایی که دامنه Web3 بخشی از هویت دیجیتال شما در دنیای غیرمتمرکز است و ساخت وب‌سایتی مبتنی بر این نوع دامنه، تصمیمی مهم در مسیر ورود به وب غیرمتمرکز محسوب می‌شود.

پیش‌نیازها:

• یک کیف پول دیجیتال:پیش از هر چیز، باید کیف پول دیجیتال معتبر مانند MetaMask بسازید. این کیف پول نقش کلیدی در تعامل با پلتفرم‌های دامنه Web3 و پرداخت‌های رمزارزی ایفا می‌کند.
• مقداری اتریوم (ETH): برای پرداخت هزینه دامنه و کارمزد شبکه (Gas Fee). می‌توانید ETH مورد نیاز خود را از صرافی اکسیر خریداری کنید.

مراحل خرید دامنه وب ۳:

• ورود به سایت ENS: به وب‌سایت رسمی app.ens.domains بروید.
• جستجوی نام دامنه: نام مورد نظر خود را (مثلاً myexirdomain) در کادر جستجو وارد کرده و روی “Search” کلیک کنید.
• بررسی و انتخاب: اگر دامنه آزاد باشد (Available)، روی آن کلیک کنید. در صفحه بعد، می‌توانید مدت زمان ثبت دامنه را (مثلاً ۱ سال، ۵ سال) انتخاب کنید.
• اتصال کیف پول: روی دکمه “Connect” کلیک کرده و کیف پول متامسک خود را به سایت متصل کنید.
• ثبت نهایی: فرآیند ثبت شامل دو تراکنش است. روی دکمه “Request to Register” کلیک کرده و اولین تراکنش را در متامسک تأیید کنید. پس از چند دقیقه، تراکنش دوم برای نهایی کردن ثبت، فعال می‌شود. آن را نیز تأیید کنید. اگر رمزارز در اختیار ندارید، می‌توانید از صرافی‌های داخلی مانند «اکسیر» استفاده کرده و موجودی خود را به ارز دیجیتال تبدیل کرده و به کیف پول خود منتقل کنید. توجه داشته باشید که برای انجام تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین، نیاز به پرداخت کارمزد نیز وجود دارد.

✅تبریک! شما اکنون مالک یک دامنه .eth هستید. این دامنه به عنوان یک NFT در کیف پول شما ذخیره شده و می‌توانید آن را در پلتفرم‌هایی مانند OpenSea مشاهده و معامله کنید.

• آماده‌سازی فایل‌های وب‌سایت: در این مرحله باید فایل‌های وب‌سایت خود را آماده کنید. اگر از قبل فایل‌های HTML، CSS و JS طراحی شده دارید، کافی است آن‌ها را در پوشه مرتب قرار دهید. در غیر این صورت، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت‌هایی مانند Free CSS یک قالب رایگان دانلود کنید. پس از دانلود، فایل ZIP قالب را استخراج کرده و همه محتوا را در یک پوشه قرار دهید. این پوشه، ساختار اصلی سایت شما خواهد بود.

• آپلود فایل‌ها در IPFS: برای بارگذاری سایت به‌صورت غیرمتمرکز، از IPFS استفاده می‌شود. IPFS بستری توزیع‌شده و همتابه‌همتا است که برای میزبانی فایل‌ها بدون سرور مرکزی طراحی شده است.

• لینک دادن دامنه Web3 به سایت IPFS: اکنون که وب‌سایت بر بستر IPFS قرار گرفته و هش CID آن در دسترس است، نوبت اتصال دامنه غیرمتمرکز به آن رسیده است. اگر دامنه‌ای در ENS خریداری کرده‌اید، وارد داشبورد ENS شوید، نام دامنه را انتخاب کرده و در بخش «Records» گزینه «Edit Records» را انتخاب کنید. در بخش «Other»، لینک IPFS سایت خود را وارد کرده و تراکنش را تأیید کنید.

همچنین در صورتی که سایت را از طریق Fleek منتشر کرده‌اید، می‌توانید دامنه ENS خود را مستقیماً از پنل Fleek به سایت لینک دهید. کافی است روی گزینه «Add Custom Domain» کلیک کرده، دامنه خود را وارد کنید، تأیید هویت انجام دهید و در نهایت، هش محتوای سایت را به دامنه متصل کنید.

• دسترسی به وب‌سایت غیرمتمرکز: پس از اتصال موفق دامنه Web3 به IPFS، وب‌سایت شما از طریق دامنه قابل دسترسی خواهد بود. برای مثال، اگر دامنه شما elgwaro.eth باشد، می‌توانید با وارد کردن elgwaro.eth.link در هر مرورگر معمولی یا مستقیماً elgwaro.eth در مرورگرهای دارای پشتیبانی از IPFS مانند Brave، سایت را مشاهده کنید.

در پایان، با رعایت دقیق این مراحل، می‌توانید با اطمینان کامل، دامنه Web3 خود را ثبت و آن را به وب‌سایتی کاملاً غیرمتمرکز متصل کنید.

آینده دامنه‌های Web3 و سایت‌های غیرمتمرکز

برخلاف آدرس‌های کیف پول سنتی که متشکل از رشته‌ای پیچیده از اعداد و حروف هستند و ریسک خطای کاربر در آن‌ها بالاست، دامنه‌های Web3 امکان شناسایی ساده‌تر و ایمن‌تر را فراهم می‌کنند. این دامنه‌ها به کاربران اجازه می‌دهند تا هویت دیجیتال خود را به‌شکل شخصی‌سازی‌شده تعریف کنند و آن را به کیف پول، پروفایل اجتماعی، دارایی مجازی یا حتی سایت غیرمتمرکز متصل نمایند.

همچنین باید توجه داشت ابزارهای ساخت سایت‌های Web3 پیشرفت قابل‌توجهی کرده‌اند و اکنون با رابط‌های کاربرپسند، امکان ورود افراد غیرتکنیکال به این فضا فراهم شده است. این موضوع، بازار را به سمت مشارکت گسترده‌تر هدایت کرده و فرصت‌های مالی تازه‌ای ایجاد می‌کند. سرمایه‌گذاری زودهنگام روی دامنه‌هایی با کلیدواژه‌های صنعتی یا موضوعات خاص، می‌تواند در آینده ارزش‌ بالایی داشته باشد.

از سوی دیگر، ادغام دامنه‌های Web3 با متاورس نیز در حال گسترش است. هویت‌های دیجیتال در جهان‌های مجازی وابسته به همین دامنه‌ها خواهند بود. همچنین رشد بلاکچین‌های مقیاس‌پذیر مانند Solana و Polkadot تنوع و گزینه‌های ارزان‌تری را در اختیار کاربران قرار داده‌اند که می‌تواند موجب افزایش پذیرش عمومی شود.

سخن پایانی

آنچه امروز به‌عنوان امکان جدید معرفی می‌شود، فردا ممکن است به استاندارد جهانی بدل شود و روز بعد، جای خود را به نسخه‌ای دقیق‌تر، هوشمندتر و ارزان‌تر بدهد. در چنین شرایطی، برخورد صرفاً مصرف‌گرایانه با ابزارهای دیجیتال نه‌تنها سودی به همراه ندارد، بلکه گاهی می‌تواند مانعی جدی در مسیر رشد شخصی، حرفه‌ای و مالی باشد.

نکته‌ی کلیدی اینجاست که ابزارها فقط بخشی از مسیر هستند. آنچه باعث تمایز می‌شود، شیوه‌ی استفاده از آن‌هاست. همان‌طور که داشتن قلم، هیچ‌گاه به‌تنهایی کسی را نویسنده نمی‌کند، دسترسی به فناوری‌های نو هم به‌خودی‌خود مزیتی ایجاد نمی‌کند مگر آن‌که با ذهنی جست‌وجوگر، روحیه‌ی تجربه‌گر و توان تحلیلگرانه همراه شود. بسیاری از موقعیت‌های شغلی، فرصت‌های درآمدزایی یا امکان خلق ارزش، نه در خود فناوری، بلکه در فهم دقیق کارکردها و ترکیب هوشمندانه آن‌ها با نیازهای واقعی نهفته است.