NFT (ان اف تی) در ارز دیجیتال چیست؟

کلمه NFT یکی از کلمات پر سر و صدا در بازار ارزهای دیجیتال به شمار می رود. رایج ترین سوالات در برخورد با این مفهوم این است که NFT چیست؟ چه کاربردهایی دارد ؟ چه‌ چیزی آن را ارزشمند می‌کند؟ در این مقاله درباره تاریخچه، کارکرد، مزایا و سایر ویژگی های NFT توضیح داده اییم و به سوال NFT چیست پاسخ داده اییم. در ادامه همراه بلاگ اکسیر باشید.

NFT چیست؟

توکن‌های غیر قابل تعویض یا NFT ( ان اف تی) به دارایی‌هایی اطلاق می‌شود که به واسطه فناوری بلاکچین توکنیزه شده‌اند. به این دارایی‌ها کدهای شناسایی و فراداده منحصربه‌فرد اختصاص داده می‌شود تا به این طریق از سایر توکن‌ها متمایز شوند.

شما می‌توانید ان اف تی‌ها را با پول، رمز ارزها یا ان اف تی‌های دیگر مبادله کنید. همه این‌ها بستگی به ارزش‌گذاری دارد که بازار و مالک NFT برای آن توکن قائل می‌شوند. برخی افراد شاید حاضر باشند حتی میلیون‌ها دلار برای یک NFT هزینه پرداخت کنند، در حالی که به اعتقاد برخی دیگر NFTها بی‌ارزش هستند.

سابقه توکن‌های غیر قابل تعویض به چه زمانی برمی‌گردد؟

سابقه این دسته از توکن‌ها به سال‌ها قبل از زمانی برمی‌گردد که NFTها بر سر زبان‌ها افتادند. گفته می‌شود که نخستین NFT با عنوان کوانتوم (Quantum) در سال 2014 توسط کِوین مک‌کوی طراحی و توکنیزه شد. این ان اف تی بعدها در سال 2021 بر روی شبکه اتریوم به فروش رسید.

NFTها در ابتدا با استاندارد ERC-721 اتریوم ساخته می‌شدند که الزامات مربوط به چگونگی انتقال مالکیت، شیوه‌های تأیید تراکنش و چگونگی انتقال امن توسط اپلیکیشن‌ها را تعیین می‌کند. شش ماه بعد، استاندارد ERC-1155 پا به عرصه گذاشت.

این استاندارد جدید به جهت بهبود استاندارد قبلی ایجاد شد و با ترکیب کردن چند ان اف تی در یک قرارداد واحد، هزینه تراکنش‌ها را پایین می‌آورد.

NFT (ان اف تی) چگونه کار می‌کند؟

ایجاد ان اف تی‌ها از طریق فرآیندی به نام مینتینگ (minting) یا همان ضرب کردن انجام می‌شود. در این فرآیند اطلاعات NFT بر روی یک شبکه بلاکچین ثبت می‌شود. باید اشاره کرد که فرآیند مینت کردن مستلزم ایجاد یک بلاک جدید، تأیید شدن اطلاعات NFT (ان اف تی) توسط ولیدیتور و در نهایت بسته شدن بلاک است.

اغلب اوقات از قراردادهای هوشمند در این فرآیند استفاده می‌شود که تخصیص مالکیت و مدیریت انتقال‌پذیری NFT بر عهده همین قراردادهای هوشمند است.

یک شناسه منحصربه‌فرد به توکن‌های ضرب شده اختصاص داده می‌شود که مستقیماً به آدرس بلاکچین مورد استفاده مرتبط است. هر توکن غیر قابل تعویض یک مالک دارد و اطلاعات مالکیت یا به عبارتی آدرسی که توکن ضرب شده در آن قرار دارد، به طور عمومی در دسترس است. حتی اگر مثلاً 5,000 عدد NFT از یک آیتم دقیقاً و عیناً ضرب شوند، هر توکن باز هم یک شناسه منحصربه‌فرد خواهد داشت و از بقیه متمایز خواهد بود.

نمونه‌هایی از ان اف تی‌ها

یکی از معروف‌ترین نمونه‌های NFT مجموعه cryptokitties است. این مجموعه که در نوامبر 2017 ایجاد شد، نمایش دیجیتالی از گربه‌هایی است که هر کدام شناسه‌های منحصربه‌فردی در بلاکچین اتریوم دارند.

هر بچه گربه قیمت متفاوتی دارد و منحصربه‌فرد است. این بچه گربه‌ها تکثیر پیدا می‌کنند و فرزندان جدیدی با صفات متفاوت نسبت به والدین خود به وجود می‌آورند. cryptokitties تنها در عرض چند هفته طرفداران زیادی پیدا کرد و چندین میلیون دلار اتر برای خرید، تغذیه و پرورش آن‌ها خرج شد.

در این بین کسانی بودند که حتی بیش از یکصد هزار دلار هزینه کردند. یک نمونه دیگر که مدت زیادی از پا به عرصه گذاشتن آن نمی‌گذرد، Bored Ape Yacht Club است که توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

بازار NFTها در ابتدا بیشتر متمرکز بر حوزه هنر دیجیتال و کلکسیون‌ها بود، اما اکنون قضیه فرق کرده است. به عنوان مثال بازار معروف OpenSea دسته‌بندی‌های مختلفی را برای NFT (ان اف تی) ارائه می‌دهد که عبارتند از:

• عکاسی
• ورزش
• کارت‌های ترید
• کاربردی
• جهان مجازی
• هنر
• کلکسیون
• نام دامنه
• موسیقی

مزایای توکن‌های غیر قابل تعویض

• بارزترین مزیت توکن‌های غیر قابل تعویض را می‌توان کارایی بازار دانست. توکنیزه کردن می‌تواند فرآیند فروش را تسهیل کرده و واسطه‌ها را از میان بردارد. ان اف تی‌ها این امکان را به وجود می‌آورند که فروشندگان مستقیماً با مخاطب هدف خود ارتباط برقرار کنند.
• ان اف تی‌ها در بلاکچین ذخیره می‌شوند و شبکه بلاکچین وظیفه ردیابی و تأیید آن‌ها را به عهده دارد. این ویژگی باعث افزایش امنیت می‌شود و جعل آن‌ها دشوار خواهد بود. شفافیت مزیت دیگر این نوع توکن‌هاست. مالکیت یک NFT شفاف است و هر کسی در شبکه بلاکچین قادر است که آن را تأیید کند.
• برخلاف ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین یا اتریوم، NFTها قابل تعویض نیستند که یعنی هر واحد منحصربه‌فرد است. از همین رو، NFTها یک گزینه ایده‌آل برای به نمایش گذاشتن دارایی‌های دیجیتال مانند کلکسیون‌ها، آیتم‌های بازی یا املاک و مستغلات هستند.
• ان اف تی‌ها را می‌توان بین کاربران مختلف به سرعت و به راحتی انتقال داد. از همین رو، NFTها برای استفاده در اپلیکیشن‌های دیجیتال ایده‌آل هستند. ان اف تی‌ها غیر متمرکز هستند و هیچ مرجع یا مقام مرکزی آن‌ها را کنترل نمی‌کند. این امر به نوبه خود به افزایش امنیت NFT کمک می‌کند.

بازار NFT (ان اف تی) چیست؟

چشم‌انداز توکن‌های غیر قابل تعویض مسیر تکامل را طی می‌کند، اما بازارهای NFT به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از:

• بازار باز: همه می‌توانند NFTها را ضرب کنند، بخرند یا بفروشند. همانطور که اشاره شد، مینتینگ به فرآیند منتشر کردن توکن‌های منحصربه‌فرد در بلاکچین گفته می‌شود که آن توکن را قابل خریداری می‌کند. بازارهای باز معمولاً NFT (ان اف تی) را برای شما ضرب می‌کنند. با وجود این، سازندگان نیز می‌توانند در این بازار آثار خودشان را ضرب کنند.
• بازار بسته: هنرمندان برای پیوستن به این بازارها باید درخواست دهند و معمولاً بازار فرآیند ضرب کردن توکن‌ها را انجام می‌دهد. در بازارهای بسته NFT فروش و مبادله توکن‌ها محدودیت بیشتری دارد.
• بازار اختصاصی: در این نوع بازار، ان اف تی‌هایی به فروش می‌رسند که دارای علامت تجاری بوده یا دارای حق کپی رایت توسط شرکتی که بازار را اداره می‌کند، هستند.

بیشتر بازارها یک راهنما در اختیار کاربران قرار می‌دهند که به طور گام به گام نحوه استفاده از پلتفرم را به آن‌ها آموزش می‌دهد.

پس از ایجاد حساب کاربری، بایستی کیف پول خودتان را به بازار متصل کنید. بعضی بازارها از کیف پول اختصاصی خودشان استفاده می‌کنند یا این امکان را به شما می‌دهند که یک کیف پول جدید ایجاد کنید. به این ترتیب، ممکن است بتوانید از تخفیف یا کاهش هزینه‌ در تراکنش‌ها بهره‌مند شوید.

معرفی معروف‌ترین پروژه‌های NFT جهان

دارایی‌های دیجیتالی که به‌عنوان پروژه‌های NFT در دنیا معروف شدند، در زمان کمی به شهرت بسیاری رسیدند. توجه یکباره‌ای که کل جامعه دیجیتال به این پروژه‌ها داشتند و همچنین حمایت افراد مشهور باعث شده که بعضی از این پروژه‌ها به معروفیت بالایی دست پیدا کنند. در ادامه با برخی از پروژه‌های معروف NFT آشنا خواهید شد.

• پروژه CryptoPunks

این پروژه را می‌توانیم به‌عنوان معروف‌ترین و مهم‌ترین پروژه NFT معرفی کنیم. CryptoPunks در سال 2017 توسط Larva Labs راه‌اندازی شد و همچنین این پروژه را Yuga Labs در سال 2022 خریداری کرد. رشد این پروژه با رشد بلاک‌چین اتریوم همراه شد و توانست پتانسیل مالکیت دیجیتال را به نمایش بگذارد.

این پروژه آواتاری با طراحی زامبی بود که استانداردهای خاصی مانند پوست سبز، چشم‌های خون‌آلود و دسته‌ای مو در وسط سر دارد. جالب است بدانید که هر کاراکتر ظاهر منحصربه‌فرد خود را دارد که توسط نرم‌افزار طراحی در سایز 24×24 پیکسل طراحی می‌شود. در حال حاضر جدیدترین فروش‌های این پروژه به قیمت 60 تا 100 ETH برای هر کدام متغیر بوده است.

• پروژه CyberKongz

CyberKongz میمون‌های پیکسلی بودند که توجه بسیاری سرمایه‌گذاران اولیه پروژه‌های NFT را صرفا برای نحوه نمایش آثار هنری به خود جلب کرد. این مجموعه دارای 1000 میمون پیکسلی بدون طرح با قیمت 01 ETH بود.

از طرفی شهرت بالای این پروژه باعث شد که CyberKongz به‌عنوان یکی از ابتکارات اصلی PFP تقویت شود. از ویژگی‌های کلیدی این پروژه می‌توان به BabyKongz و سکه‌های BANANA اشاره کرد که در تمامی قلمرو CyberKongz پذیرفته شده است.

به‌علاوه تیم توسعه‌دهنده پروژه CyberKongz توانستند KongzTank را راه‌اندازی کنند که انکوباتوری با الگوبرداری از Shark Tank به‌شمار می‌رود. این انکوباتور توانسته منابع مالی و پول نقد برای پروژه‌های NFT نوظهور فراهم کند. همچنین این پروژه را به‌عنوان آواتاری اجتماعی 2D/3D می‌شناسند که شخصی‌سازی می‌شود و دارای کف قیمت فعلی 36 ETH است.

• پروژه Bored Ape Yacht Club

وقتی صحبت از پروژه‌های معروف NFT می‌شود، اسم Bored Ape Yacht Club همیشه به‌میان می‌آید. این پروژه به‌سرعت به‌ گران‌ترین پروژه در میان افراد مشهور تبدیل شد. همچنین کلکسیونرها تمایل شدیدی برای خرید این پروژه نشان دادند.

این پروژه در اوایل سال 2022 به اوج شهرت خود دست یافت. مجموعه Bored Ape Yacht Club 10000 پریمات قوی دارد که در اوایل 0.08 ETH در آوریل سال 2021 قیمت داشت. بسیاری از افرادی که در زمینه دارای‌های دیجیتال فعالیت دارند، با این موضوع که پروژه Bored Ape Yacht Club تحولی عظیم در پروژه‌های NFT ایجاد کرده، هم‌نظر هستند.

• پروژه Cool Cats

مشابه بسیاری از پروژه‌های NFT دیگر بسیاری از افراد مشهور استقبال خوبی از پروژه Cool Cats کردند. برای مثال مایک تایسون از عکس یکی از این NFTها به‌عنوان عکس پروفایل توییتر خود استفاده کرد و همچنین تلاش داشت که مبلغی بیش از یک میلیون دلار برای NFT گربه افسانه ای اندرو وانگ بپردازد.

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این پروژه برگشتن سرمایه آن به جامعه است. بنیان‌گذاران Cool Cats 20 درصد از هر ETH پرداختی برای پروژه را به‌صورت مسابقه، قرعه‌کشی یا سایر روش‌ها به جامعه بازمی‌گردانند. همچنین در مقایسه‌های پروژه‌های دیگر، این پروژه جامعه‌ای واقعی و دوستانه به واسطه اکوسیستم بزرگ خود به‌نام Cooltopia ایجاد کرده است.

• پروژه Azuki

اولین پروژه‌ای که به سبک شخصیت‌های انیمه‌ای معرفی شد، آزوکی بود. این پروژه به‌علت سبک خاص خود و طرفداران بی‌شمار این سبک به‌سرعت به فروش بالایی رسید. این سرعت بدین صورت بود که آزوکی در حراجی اولیه خود از 1 اتریوم به کف 13.3 اتریوم رسید.

اتفاق بسیار مهمی که در این پروژه رخ داد، تخصیص پیدا کردن مجموعه Azuki Beanz که یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌هایی آزوکی است، به کسانی که NFT اصلی پروژه را خریداری کردند، بود. به‌علاوه کسانی که Beanz را در مجموعه دارایی‌های خود دارند، به یک کانال Discord که فقط مخصوص دارندگان آزوکی است، دسترسی دارند که از محصولات و اتفاقات آینده پروژه در آن باخبر می‌شوند.

Fungible چه تفاوت‌هایی با توکن‌های NFT دارد؟

هر دو نوع این توکن‌های نقش مهمی در فناوری بلاک‌چین ایفا می‌کند. Fungibleها یا توکن‌های قابل تعویض را مانند ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند و NFTها نیز نشان دهنده مالکیت دارایی دیجیتال هستند.

تفاوت اصلی این دو نوع توکن در قابلیت تعویض آن‌ها نهفته است. برای مثال شما می‌توانید ارزهای قابل تعویض را به‌صورت یک به یک مانند دلار معامله کنید، اما NFTها اینگونه نیستند. این دارایی‌های دیجیتال را به‌عنوان ارزهای غیر قابل تعویض می‌شناسند و بیشتر نشان‌دهنده مالکیت دارایی دیجیتال است. توجه داشته باشید که NFTها قابل تعویض یا جابه‌جایی نیستند.

سخن آخر

NFTها تکامل مفهوم نسبتاً ساده رمز ارزها را نشان می‌دهند. سیستم‌های مالی مدرن از سیستم‌های تجاری پیچیده برای انواع مختلف دارایی‌ها تشکیل یافته‌اند که از املاک و مستغلات گرفته تا قراردادهای وام‌دهی و آثار هنری متغیر هستند. NFTها با فراهم آوردن امکان به نمایش گذاشتن این دارایی‌ها به صورت دیجیتال، گامی رو به جلو در جهت ابداع مجدد این زیرساخت برداشته‌اند.