چرخه بازار (Market Cycle) چیست؟ راهنمای شناسایی روندها در ارز دیجیتال

در دنیای ارزهای دیجیتال، چرخه بازار به الگوی تکرارشونده حرکات قیمت اشاره دارد که بازار در طول زمان از سر می‌گذراند و معمولاً به چهار مرحله مجزا تقسیم می‌شود: انباشت، افزایش قیمت، توزیع و کاهش قیمت. هر مرحله نشان‌دهنده تغییرات در احساسات سرمایه‌گذاران و پویایی بازار است – از خرید محتاطانه در طول انباشت پس از افت قیمت گرفته تا افزایش سریع قیمت در مرحله افزایش قیمت، سودگیری در توزیع و در نهایت کاهش شدید در مرحله کاهش قیمت.

درک این چرخه‌ها برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ضروری است تا نقاط ورود و خروج خود را در بازار بسیار بی‌ثبات کریپتو به طور مؤثر زمان‌بندی کنند. با شناخت رفتارها و سیگنال‌های مشخصه هر مرحله از چرخه، می‌توان تصمیمات آگاهانه‌تری برای به حداکثر رساندن سود و به حداقل رساندن ضرر در این چشم‌انداز دائماً در حال تغییر گرفت. این مقاله به بررسی معنای این چرخه‌های بازار سایکل (Market Cycle) و چگونگی شکل‌گیری مسیر سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال می‌پردازد.

سایکل (Market Cycle) یا چرخه بازار چیست؟

چرخه بازار سایکل (Market Cycle) در ارزهای دیجیتال به الگوهای تکرارشونده نوسانات قیمت در بازار ارزهای دیجیتال اشاره دارد که با مراحل افزایش و کاهش قیمت‌ها تحت تأثیر عواملی مانند احساسات سرمایه‌گذار، پذیرش، مقررات و پیشرفت‌های فناوری مشخص می‌شود. این چرخه‌ها معمولاً چهار مرحله اصلی دارند: انباشت (قیمت‌ها پایین و پایدار هستند زیرا سرمایه‌گذاران هوشمند خرید می‌کنند)، روند صعودی یا افزایش قیمت (قیمت‌ها افزایش می‌یابند که ناشی از افزایش علاقه و خوش‌بینی است)، توزیع (قیمت‌ها با برداشت سود سرمایه‌گذاران اولیه به اوج خود می‌رسند) و روند نزولی یا کاهش قیمت (قیمت‌ها به دلیل فشار فروش و احساسات منفی کاهش می‌یابند).

درک این مراحل به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم بگیرند چه زمانی دارایی‌های کریپتو را بخرند، نگه دارند یا بفروشند. برخلاف بازارهای سنتی، چرخه‌های کریپتو اغلب به دلیل جوانی و نوسانات بازار شدیدتر و سریع‌تر هستند. چرخه معروف بیت‌کوین اغلب با رویدادهای هاوینگ بیت‌کوین همسو است و بر اوج‌ها و حضیض‌های بازار تأثیر می‌گذارد.

چهار مرحله چرخه کریپتو چه تفاوتی با هم دارند؟

چهار مرحله از چرخه بازار ارزهای دیجیتال از نظر رفتار قیمت، احساسات سرمایه‌گذار و فعالیت بازار به شرح زیر متفاوت است:

1. مرحله انباشت (Accumulation): آرامش قبل از طوفان

این مرحله معمولاً پس از یک ریزش شدید (بازار خرسی) رخ می‌دهد.

• وضعیت قیمت: قیمت‌ها در کف قرار دارند و در یک محدوده رنج (خنثی) نوسان می‌کنند.
• روانشناسی: ناامیدی و خستگی بر بازار حاکم است. معامله‌گران آماتور که ضرر کرده‌اند، از بازار خارج شده‌اند.
• پول هوشمند: نهنگ‌ها و سرمایه‌گذاران باتجربه در حال خرید آرام و پله‌ای (انباشت) هستند.
• استراتژی: بهترین زمان برای خرید پروژه‌های بنیادی با قیمت تخفیف‌خورد.

2. مرحله رشد یا مارک‌آپ (Markup): هجوم گاوها

زمانی که انباشت تکمیل شود و عرضه در بازار کم شود، قیمت شروع به شکستن سقف‌ها می‌کند.

• وضعیت قیمت: سقف‌های جدید ثبت می‌شود و کندل‌های سبز قدرتمند دیده می‌شوند.
• روانشناسی: امید جای خود را به طمع و FOMO (ترس از جا ماندن) می‌دهد. رسانه‌ها شروع به صحبت درباره بیت‌کوین می‌کنند.
• پول هوشمند: سوار بر روند هستند و کم‌کم به فکر سیو سود می‌افتند.

3. مرحله توزیع (Distribution): قله فریبنده

این خطرناک‌ترین مرحله برای تازه‌واردان است. قیمت به اوج خود رسیده اما دیگر توان بالا رفتن ندارد.

• وضعیت قیمت: نوسانات شدید است اما روند کلی متوقف شده (رنج زدن در سقف).
• روانشناسی: سرخوشی مطلق. همه فکر می‌کنند قیمت تا ابد بالا می‌رود.
• پول هوشمند: نهنگ‌ها در حال فروش دارایی‌های خود به خریداران خرد (توزیع) هستند.
• استراتژی: زمان خروج از بازار و نقد کردن سودها.

4. مرحله ریزش یا مارک‌داون (Markdown): سقوط آزاد

وقتی نهنگ‌ها خالی کردند، عرضه بر تقاضا غلبه می‌کند و بازار سقوط می‌کند.

• وضعیت قیمت: سقوط‌های ۲۰ تا ۸۰ درصدی.
• روانشناسی: انکار، ترس، وحشت و در نهایت تسلیم.
• استراتژی: حفظ سرمایه (تبدیل به تتر) یا استفاده از معاملات شورت (Short) در بازارهای دوطرفه.

این مراحل نشان‌دهنده تغییر در روانشناسی از بدبینی به خوش‌بینی و برعکس است و سرمایه‌گذاران را در مورد زمان خرید، نگهداری یا فروش راهنمایی می‌کند.

چه سیگنال‌هایی نشان‌دهنده انباشتگی هستند؟ (Accumulation)

سیگنال‌هایی که نشان‌دهنده‌ی انباشت در بازار ارزهای دیجیتال هستند عبارتند از: حرکت افقی قیمت یا تثبیت پس از یک روند نزولی قابل توجه، که در آن قیمت در یک محدوده‌ی باریک نوسان می‌کند و نشان‌دهنده‌ی آرامش بازار و آمادگی سرمایه‌گذاران اصلی برای خرید با قیمت‌های پایین‌تر است. سپس، افزایش حجم معاملات در حرکات صعودی قیمت همراه با کاهش حجم در حرکات نزولی، که نشان‌دهنده‌ی تقاضای رو به رشد و کاهش فشار فروش است.

همچنین، نوسانات کم با حرکات آهسته و بی‌میل قیمت، که اغلب باعث می‌شود بسیاری از معامله‌گران از بازار خارج شوند در حالی که پول هوشمند در حال انباشت است. تشکیل یک سطح حمایت قوی که در آن قیمت بارها تست می‌شود اما به پایین‌تر از آن نمی‌رود، که نشان می‌دهد خریداران در حال جذب عرضه و ایجاد یک پایه هستند.

در اصطلاحات انباشت وایکوف، مراحل متمایزی قابل مشاهده است، از جمله علائم خرید اولیه (حمایت اولیه و اوج فروش)، یک مرحله‌ی افزایش در یک محدوده‌ی معاملاتی، یک “بهار” که در آن قیمت‌ها به طور خلاصه به زیر سطح حمایت سقوط می‌کنند تا دست‌های ضعیف را از میدان به در کنند، و به دنبال آن حرکات قوی‌تر قیمت با افزایش حجم، نشان می‌دهد که انباشت نزدیک به اتمام است. واگرایی مثبت در اندیکاتور خط انباشت/توزیع که در آن خط حتی اگر قیمت هنوز پایین یا در حال تثبیت باشد، افزایش می‌یابد و نشان‌دهنده فشار خرید پنهان است.

این رفتارهای ترکیبی حجم و حرکت قیمت به شناسایی زمان وقوع مراحل انباشت کمک می‌کند و نشانگر روندهای صعودی احتمالی آینده است.

چگونه هاوینگ بیت کوین بر چرخه‌های بازار تأثیر می‌گذارد؟

هاوینگ بیت کوین با کاهش عرضه بیت کوین‌های جدید که تقریباً هر چهار سال یکبار وارد بازار می‌شوند، به طور قابل توجهی بر چرخه‌های بازار تأثیر می‌گذارد. این هاوینگ، پاداش بلاک دریافتی ماینرها را به نصف کاهش می‌دهد و شوکی در عرضه ایجاد می‌کند که منجر به افزایش کمیابی می‌شود.

اگر تقاضا ثابت بماند یا افزایش یابد، این کاهش در عرضه جدید عموماً منجر به فشار صعودی قیمت می‌شود که اغلب باعث چرخه‌های صعودی بازار و افزایش قابل توجه قیمت در ماه‌ها و سال‌های پس از هاوینگ می‌شود. از نظر تاریخی، هر رویداد هاوینگ (در سال‌های ۲۰۱۲، ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰) با افزایش قیمت با تأخیر همراه بوده است، به طوری که اوج بازار معمولاً حدود ۱۹ ماه پس از هاوینگ رخ می‌دهد. این الگوی چرخه‌ای، هاوینگ را به یک شاخص قابل اعتماد برای پیش‌بینی روند بازار تبدیل می‌کند. پیش‌بینی کاهش عرضه همچنین باعث انباشت سوداگرانه قبل از خود رویداد هاوینگ می‌شود و قیمت‌ها را بیشتر افزایش می‌دهد.

فراتر از تأثیر عرضه فنی، هاوینگ تأثیرات روانشناختی مهمی بر رفتار سرمایه‌گذاران دارد و روایت کمیابی بیت‌کوین را تقویت می‌کند و علاقه سرمایه‌گذاران خرد و نهادی را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، هاوینگ‌ها ماینرهای کم‌بازده را کنار می‌گذارند و انعطاف‌پذیری و اعتبار شبکه را افزایش می‌دهند که این امر از رشد قیمت بلندمدت بیشتر پشتیبانی می‌کند. این رویدادها اغلب آغاز چرخه‌های جدید بازار را نشان می‌دهند و نه تنها بر بیت‌کوین، بلکه بر بازار گسترده‌تر ارزهای دیجیتال تأثیر می‌گذارند و گاهی اوقات حتی از طریق تغییر در احساسات سرمایه‌گذاران و جریان سرمایه، به بازارهای مالی سنتی نیز سرایت می‌کنند.

به طور کلی، هاوینگ بیت‌کوین، کمیابی چرخه‌ای عرضه را هدایت می‌کند که زیربنای روندهای صعودی بلندمدت مشاهده شده در چرخه‌های بازار بیت‌کوین است.

کدام شاخص‌ها سقف و کف چرخه را پیش‌بینی می‌کنند؟

شناخته‌شده‌ترین شاخص‌ها برای پیش‌بینی سقف‌ها و کف‌های چرخه بازار ارزهای دیجیتال عبارتند از:

برای تشخیص سقف (زمان فروش):

• امتیاز MVRV-Z: ارزش بازار را با ارزش واقعی مقایسه می‌کند و نشان‌دهنده ارزش‌گذاری بیش از حد در سقف‌های تاریخی است که نشان‌دهنده یک سقف احتمالی است.
• شاخص سقف چرخه Pi: از میانگین‌های متحرک ۱۱۱ روزه و ۳۵۰ روزه استفاده می‌کند؛ یک تقاطع، سقف‌های تاریخی بازار را نشان می‌دهد.
• روند حجم معاملات: واگرایی که در آن قیمت افزایش می‌یابد اما حجم کاهش می‌یابد، نشان‌دهنده تضعیف مومنتوم و احتمال بازگشت روند است.
• ‌ضریب Puell: نسبت ارزش انتشار روزانه سکه به میانگین متحرک ۳۶۵ روزه آن؛ مقادیر بالا نشان‌دهنده شرایط اوج بازار است.
• جریان‌های ورودی صرافی: افزایش جریان‌های ورودی BTC به صرافی‌ها اغلب قبل از سقف‌ها رخ می‌دهد، زیرا فشار فروش افزایش می‌یابد.

برای تشخیص کف (زمان خرید):

• میانگین متحرک ساده ۲۰۰ روزه (SMA): عبور و بسته شدن بالای SMA ۲۰۰ روزه، پایان بازارهای نزولی را نشان می‌دهد.
• نوسانگر RSI: افزایش RSI به بالای سطح میانی ۵۰ در نمودارهای هفتگی، نشان‌دهنده کف احتمالی است.
• ضریب میانگین متحرک (مثلاً SMA ۴۸ ماهه که چرخه‌های هاوینگ بیت کوین را منعکس می‌کند): شکست قیمت بالاتر از این میانگین، کف‌ها را نشان می‌دهد.
• شاخص کف چرخه پی: عبور EMA ۱۵۰ روزه از بالای SMA تعدیل‌شده ۴۷۱ روزه، کف‌های ماکروسیکل را پیش‌بینی می‌کند.
• افت‌های تاریخی ۷۰ تا ۸۰ درصدی قیمت اغلب فرصت‌های خرید را در کف‌های چرخه نشان می‌دهد.

این شاخص‌ها داده‌های فنی و درون زنجیره‌ای را ترکیب می‌کنند تا به معامله‌گران کمک کنند نقاط عطف چرخه بازار را با کمی اطمینان پیش‌بینی کنند، اگرچه زمان‌بندی همچنان چالش‌برانگیز است و هیچ شاخصی مصون از خطا نیست.

چگونه یک استراتژی معاملاتی را در هر مرحله چرخه تنظیم کنیم؟

برای تنظیم استراتژی معاملاتی در هر مرحله از چرخه بازارسایکل (Market Cycle) ارزهای دیجیتال، معامله‌گران رویکردهای متفاوتی را متناسب با ویژگی‌های خاص و احساسات سرمایه‌گذار در هر مرحله اتخاذ می‌کنند، مرحله انباشت (پس از سقوط، قیمت‌ها پایین و پایدار): این زمانی است که سرمایه‌گذاران باهوش بی‌سروصدا دارایی‌های کم‌ارزش را خریداری می‌کنند. بهترین استراتژی، انباشت کوین‌هایی با اصول بنیادی قوی است که اغلب از میانگین هزینه دلاری (DCA) برای کاهش ریسک با خرید پیوسته در طول زمان استفاده می‌کنند.

احساسات نزولی تا خنثی است، بنابراین مدیریت ریسک کلیدی است و می‌توان شاخص‌های فنی را که سیگنال‌های صعودی اولیه را نشان می‌دهند، زیر نظر داشت. مرحله رشد (افزایش قیمت) (قیمت‌ها به طور پیوسته افزایش می‌یابند): قیمت‌ها مومنتوم بیشتری پیدا می‌کنند و حجم معاملات با بازگشت خوش‌بینی افزایش می‌یابد. معامله‌گران می‌توانند شروع به گرفتن موقعیت‌های خرید تهاجمی‌تر کنند و از روند صعودی استفاده کنند. شاخص‌های مومنتوم مانند RSI یا MACD به زمان ورود کمک می‌کنند. شرکت‌کنندگان جدید وارد می‌شوند، بنابراین نوسانات افزایش می‌یابد و برای محافظت از آنها نیاز به حد ضرر است.

• مرحله توزیع (قله‌های بازار و حرکات قیمتی جانبی): سرمایه‌گذاران اولیه سود می‌برند، قیمت‌ها با نوسانات بالا نوسان می‌کنند. این زمان خوبی برای خروج از موقعیت‌ها، محافظت از سود یا استفاده از استراتژی‌های فروش استقراضی است. علائم فنی مانند واگرایی قیمت یا آزمایش مقاومت، نشان‌دهنده سقف‌های بالقوه هستند. احساسات بین طمع و عدم اطمینان نوسان می‌کند.
• مرحله سقوط (کاهش شدید قیمت): ترس و وحشت بر فروش غالب هستند و منجر به کاهش شدید و تسلیم می‌شوند. ریسک معاملاتی در اینجا بالاترین است. استراتژی‌های محافظه‌کارانه مانند کاهش ریسک یا استفاده از پوشش ریسک غالب هستند. معامله‌گران باتجربه ممکن است به دنبال سیگنال‌های فروش بیش از حد یا علائم تشکیل کف باشند تا برای مرحله انباشت بعدی آماده شوند.

ترکیب تحلیل بنیادی (ارزش پروژه کریپتو، رویدادها) با تحلیل تکنیکال (شاخص‌های روند، حجم) و مدیریت ریسک (سفارش‌های حد ضرر، اندازه موقعیت) متناسب با هر مرحله، اثربخشی معاملات را در طول چرخه بازار کریپتو بهبود می‌بخشد.

سخن پایانی

درک چرخه‌های بازار سایکل (Market Cycle) ارزهای دیجیتال برای پیمایش چشم‌انداز بسیار بی‌ثبات و اغلب غیرقابل‌پیش‌بینی ارزهای دیجیتال بسیار مهم است. این چرخه‌ها شامل چهار مرحله اصلی – انباشت، رشد، توزیع و سقوط – هستند که با گذشت زمان تکرار می‌شوند و تحت تأثیر تغییرات در احساسات سرمایه‌گذاران، نقدینگی بازار و عوامل خارجی مانند مقررات و نوآوری‌های فناوری قرار می‌گیرند. در حالی که هر چرخه چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود را به همراه دارد، تسلط بر توانایی تشخیص جایگاه بازار در چرخه خود، سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد زمان خرید، نگهداری یا فروش بگیرند.

با درک ماهیت این چرخه‌ها، می‌توان ریسک را بهتر مدیریت کرد، از فروش ناشی از وحشت در دوران رکود جلوگیری کرد و از سودهای حاصل در دوران روند صعودی بهره‌برداری کرد که در نهایت منجر به رویکردی منظم‌تر و موفق‌تر در سرمایه‌گذاری ارزهای دیجیتال می‌شود.

آیا فکر می‌کنید اکنون در کدام مرحله از چرخه هستیم؟ همین حالا در صرافی اکسیر ثبت‌نام کنید، تحلیل خود را انجام دهید و بر اساس مرحله بازار، سبد سرمایه‌گذاری خود را بچینید.

🔗 ورود به بازار اکسیر و بررسی نمودارها