راهنمای گام‌به‌گام ساخت NFT، چگونه NFT بسازیم و بفروشیم؟

توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFTها در سال‌های اخیر توجه بی‌سابقه‌ای از سوی هنرمندان، سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به دنیای دیجیتال به خود جلب کرده‌اند. این دارایی‌های منحصربه‌فرد بر بستر بلاک‌چین، امکان تملک و معامله آثار هنری دیجیتال را فراهم کرده‌اند. در این مطلب، به آموزش کامل مراحل ساخت و فروش یک NFT خواهیم پرداخت.

NFT چیست؟

NFT یا Non-Fungible Token یک دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد روی بلاک‌چین است که برخلاف ارزهای دیجیتال (مثل بیت‌کوین)، قابلیت معاوضه ندارد. هر NFT شامل ابرداده و کدی یکتا است که آن را از سایر دارایی‌ها متمایز می‌سازد. این ویژگی آن را برای نمایش مالکیت آثار هنری دیجیتال (تصویر، موسیقی، ویدیو و…) مناسب می‌کند.

مراحل ساخت NFT

دارایی‌های دیجیتال مانند NFTها معمولا به آثار هنری دیجیتالی شناخته می‌شوند. این آثار هنری می‌توانند شامل تصاویر، موسیقی یا فیلم باشند. همچنین NFTها را می‌توانید در بازارهای مخصوص به خود بخرید یا بفروشید که برای پرداختی‌ها باید از ارزهای دیجیتال استفاده کنید. به‌علاوه ساخت NFT را می‌توان با کمک بازارها یا صرافی‌های رمزنگاری شده که از NFTها حمایت می‌کنند، انجام داد. برای ساخت NFT باید شش مرحله زیر را انجام دهید.

مرحله ۱: انتخاب اثر دیجیتال برای تبدیل به NFT

NFTها معمولا با آثار هنری گره خوردند. این آثار هنری باید در قالب دیجیتالی مانند تصاویر زیبا، موسیقی معروف یا حتی کلیپی کوتاه باشند. اگر تصمیم‌گیری در این زمینه برای شما سخت است، پیشنهاد می‌کنیم به هدف اصلی این دارایی‌های دیجیتال دقت کنید. هدف اصلی NFTها تولید اثر منحصربه‌فرد دیجیتالی است که مانند تابلوی نقاشی ارزشمند در گالری هنری فروخته شود.

توجه داشته باشید که منحصربه‌فرد بودن این آثار در اولویت است. شما باید با ساخت NFT ارزش جدید ایجاد کنید که نمی‌توان آن را در جای دیگری در اختیار داشت. همچنین از حقوق رسانه‌ای که می‌خواهید از آن NFT تولید کنید، مطمئن شوید. در غیر این صورت ممکن است از لحاظ قانونی به مشکل بربخورید.

مرحله ۲: انتخاب بلاک‌چین مناسب

انتخاب بلاکچین می‌تواند به‌عنوان مهم‌ترین مرحله ساخت NFT باشد. چندین بلاکچین وجود دارد که شما می‌توانید NFT خود را روی آن ذخیر کنید. توجه داشته باشید که بلاکچین انتخابی قرار است به‌صورت دائمی از دارایی شما نگه‌داری کند. در نتیجه بسیار مهم است که از بلاکچینی استفاده کنید که متناسب با نیاز شما باشد. در ادامه با چند بلاکچین معروف در این زمینه آشنا خواهیم شد.

• بلاکچین اتریوم(Ethereum): می‌توان از بلاکچین اتریوم به‌عنوان محبوب‌ترین بلاکچین NFT یاد کرد؛ چراکه این بلاکچین میزبان هزاران مجموعه از NFTها است. توجه داشته باشید که NFTها روی این بلاکچین با استانداردهای ERC-721 و ERC-1155 ایجاد می‌شوند. استاندارد ERC-721 توسط گروه قرارداد هوشمند ERC-20 توسعه داده شده است. نکته مثبت این بلاکچین مکانیسم اثبات اجماع سهام یا PoS است که باعث می‌شود به‌عنوان دوست‌دار محیط‌زیست شناخته شود. همچنین اکثر بازارهای NFT از دارایی‌های دیجیتال روی بلاکچین اتریوم حمایت می‌کنند.
• بلاکچین سولانا (Solana): بلاکچین سولانا را برای رقابت با بلاکچین اتریوم طراحی کردند. این بلاکچین می‌تواند سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از بلاکچین اتریوم باشد. همچنین از مزیت‌های رقابتی این بلاکچین می‌توان به کارمزد تراکنش‌‌ها که کمتر از 0.01 دلار است، فهرست همیشه آپدیت برنامه‌های پشتیبان NFT و سرعت تراکنش بسیار بالا اشاره کرد.
• بلاکچین فلو (Flow)بلاکچین Flow از پروتکل اجماع سهام یا PoS استفاده می‌‌کند. این بلاکچین مخصوص NFTها و بازی‌های غیر متمرکز طراحی شده است. همچنین بلاکچین Flow از مجموعه محبوب NBA Top Shot NFT میزبانی می‌کند.

چندین بلاکچین دیگر در شبکه‌های دیجیتالی وجود دارند که از NFTها پشتیبانی می‌کنند. هر کدام از این بلاکچین‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. به‌علاوه هر کدام از این بلاکچین‌ها از برنامه‌های غیرمتمرکز یا dApps برای سازندگان یا صاحبان NFTها حمایت می‌کنند. شما باید خصوصیات بلاکچین مدنظر خود را مشخص کنید و سپس به انتخاب بلاکچین مناسب بپردازید.

مرحله ۳: ساخت کیف‌پول دیجیتال

حال که بلاکچین مدنظر خود را انتخاب کردید، باید کیف‌پول دیجیتالی انتخاب کنید که از بلاکچین شما پشتیبانی کند. این کیف‌پول برای ذخیره NFT مورد نیاز است. همچنین برای ایجاد کیف‌پول باید اپلیکیشن آن را دانلود و نصب کنید. سپس باید نام کاربری و رمز عبور ارائه دهید. به‌علاوه برای امنیت بیشتر باید کلید‌های خصوصی‌سازی و عبارت بازیابی مخصوص خود را تعیین کنید. در ادامه با چند کیف‌پول محبوب در زمینه ذخیره‌سازی NFT آشنا خواهید شد.

• کیف‌پول MetaMask: متامسک یکی از محبوب‌ترین کیف‌پول‌های دیجیتال حال حاضر بازار است. این کیف‌پول از بلاکچین‌های سولانا و اتریوم حمایت می‌کند. همچنین از مزیت‌های این کیف‌پول می‌توان به دسترسی‌های آن اشاره کرد. شما می‌توانید کیف‌پول MetaMask را به‌صورت برنامه تلفن همراه یا به عنوان افزونه مرورگر استفاده کنید.
• کیف‌پول کوین‌بیس: کوین بیس نیز کیف‌پول‌های دیجیتالی ارائه می‌دهد. این کیف‌پول از بلاکچین سولانا پشتیبانی می‌کند. همچنین می‌توانید کیف‌پول کوین‌بیس را برای توکن‌های غیر قابل تعویض ERC-721 استفاده کنید.
• کیف پول Ledger Nano X: شکل محبوب و ایمنی از کیف‌پول‌های دیجیتالی، کیف‌پول‌های سخت‌افزاری هستند. Ledger Nano X کیف‌پولی سخت‌افزاری است که از بلاکچین اتریوم و سولانا پشتیبانی می‌کنید. توجه داشته باشید که این کیف‌پول در نوع خود پیشتاز است.

مرحله ۴: انتخاب پلتفرم ساخت NFT

بعد از گذراندن تمامی مراحل فوق برای ساخت NFT، شما نیازمند پلتفرمی مناسب برای NFT هستید. پلفترم‌های مناسب به شما این امکان را می‌دهند که لیستی کامل از NFTها را داشته باشید. همچنین این پلتفرم‌ها لازمه ساخت NFT هستند. به‌علاوه پلتفرم‌های خرید و فروش NFT به شما اجازه لیست کردن NFT خود و فروش آن را می‌دهند. در ادامه با برخی از بهترین پلتفرم‌های NFT آشنا خواهید شد.

• پلتفرم OpenSea: می‌توان به جرات گفت که در حال حاضر بهترین پلتفرم برای توکن‌های غیر قابل تعویض، پلتفرم OpenSea است. از زمان راه‌اندازی در سال 2017 این پلتفرم بیش از 20 میلیارد دلار حجم معاملات و بیش از دو میلیون مجموعه NFT لیست شده دارد. همچنین پلتفرم OpenSea از بلاکچین‌های اتریوم و سولانا پشتیبانی می‌کند.
• پلتفرم Solanart: همانطور که از نام این پلتفرم پیداست، Solanart از بلاکچین سولانا حمایت می‌کند. این پلتفرم به رابط کاربری ساده آن معروف است.
• صرافی‌های رمزنگاری‌ شده: امروزه بسیاری از صرافی‌‌های رمزنگاری‌ شده از توکن‌های غیر قابل تعویض حمایت می‌کنند. شما می‌توانید به‌راحتی به این صرافی‌ها مراجعه کنید و NFT خود را مستقیما روی آن پلتفرم بر پایه بلاکچین انتخابی خود بسازید.

مرحله ۵: ساخت NFT (Mint)

بعد از انجام تمامی مراحل فوق و انتخاب پلتفرم مناسب، ساخت NFT کار سختی نیست. در ادامه مراحل ساخت NFT را با پلتفرم پیش‌فرض OpenSea توضیح خواهیم داد. توجه داشته باشید که قبل از این مرحله از انتخاب درست بلاکچین، کیف‌پول و پلتفرم خود اطمینان حاصل کرده باشید.

1.روی دکمه Create کلیک کنید.

2.فایل دیجیتال را آپلود یا لینک دهید.

3.نام، توضیحات، ویژگی‌ها و پاداش‌های NFT را وارد کنید.

4.بلاک‌چین مورد نظر را انتخاب نمایید (بعداً قابل تغییر نیست).

5.گزینه “ساخت” یا “Create” را بزنید تا NFT ساخته شود.

پس از ساخت، NFT شما ثبت می‌شود اما هنوز برای فروش فهرست نشده است.

مرحله ۶: فهرست کردن NFT برای فروش

برای فروش NFT:

• به بخش Sell یا “فروش” بروید.
• قیمت، نوع فروش (قیمت ثابت یا مزایده) و مدت زمان را مشخص کنید.
• بعضی پلتفرم‌ها کارمزد فروش را از خریدار کسر می‌کنند.
• در صورت نیاز، امضای دیجیتال در کیف‌پول تأیید می‌شود.

نکاتی برای فروش موفق NFT

ساخت NFT فقط بخشی از مسیر است؛ بخش مهم‌تر، فروش و دیده شدن آن در بازار شلوغ NFTهاست. در این بخش، چند نکته کاربردی برای کمک به فروش بهتر NFT شما آورده شده است:

• عنوان و توضیح جذاب بنویسید: اطلاعات کامل درباره اثر، داستان پشت آن، و دلیل منحصربه‌فرد بودنش را توضیح دهید.
• مزایا برای خریداران در نظر بگیرید: فایل‌های مخفی، کد تخفیف، دسترسی ویژه یا دعوت‌نامه به انجمن خصوصی می‌تواند جذاب باشد.
• در شبکه‌های اجتماعی فعال باشید: توییتر، دیسکورد، اینستاگرام و ردیت مکان‌های عالی برای تبلیغ NFT هستند.
• از هشتگ‌ها و انجمن‌های NFT استفاده کنید: مخصوصاً در توییتر و دیسکورد، مخاطبان هدف به‌راحتی شما را پیدا می‌کنند.
• همکاری با پروژه‌های دیگر: می‌توانید اثر خود را به‌صورت مشترک با دیگر هنرمندان یا انجمن‌ها منتشر کنید.

موفقیت در فروش NFT ترکیبی از کیفیت اثر، ارتباط با مخاطب و فعالیت مستمر است.

هزینه ساخت NFT چقدر است؟

یکی از سوالات رایج افراد تازه‌وارد این است که: ساخت NFT واقعاً چقدر هزینه دارد؟ پاسخ این سؤال به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله پلتفرمی که انتخاب می‌کنید، نوع بلاک‌چین، و شرایط بازار.

۱. هزینه مینت (Minting)

مینت کردن NFT به معنای ثبت آن روی بلاک‌چین است. این مرحله معمولاً مهم‌ترین بخش هزینه‌بر در فرایند ساخت NFT است. مقدار این هزینه به بلاک‌چینی که استفاده می‌کنید بستگی دارد:

• اتریوم: به دلیل شلوغی شبکه، هزینه مینت ممکن است بین ۲۰ تا ۱۰۰ دلار یا بیشتر متغیر باشد.
• سولانا: بسیار کم‌هزینه‌تر؛ معمولاً کمتر از ۰.۰۱ دلار در هر تراکنش.
• پالیگان (Polygon): بسیاری از پلتفرم‌ها روی پالیگان امکان مینت رایگان یا نزدیک به رایگان ارائه می‌دهند.

در برخی مارکت‌ها مانند OpenSea، امکان مینت تنبل (Lazy Minting) وجود دارد؛ یعنی NFT بدون هزینه اولیه ساخته می‌شود و هزینه مینت فقط هنگام فروش توسط خریدار پرداخت می‌شود.

۲. کارمزد فروش (Service Fee)

وقتی NFT شما فروخته می‌شود، اکثر پلتفرم‌ها درصدی از مبلغ فروش را به عنوان کارمزد پلتفرم کسر می‌کنند. برای مثال:

• OpenSea: حدود ۲.۵٪ از مبلغ فروش
• Foundation و Rarible: بین ۲.۵٪ تا ۵٪

۳. هزینه‌های کیف‌پول و انتقال

ایجاد کیف‌پول معمولاً رایگان است، اما برای اتصال آن به برخی بلاک‌چین‌ها یا انجام تراکنش‌ها (مثلاً برداشت درآمد)، ممکن است به مقدار کمی ارز دیجیتال (مثلاً ETH یا SOL) نیاز داشته باشید.

۴. هزینه‌های جانبی (اختیاری)

اگر بخواهید NFT خود را تبلیغ یا پروموت کنید، ممکن است به هزینه‌هایی برای:

• تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی
• دسترسی به انجمن‌ها و دیسکوردهای حرفه‌ای
• طراحی گرافیکی یا کمک از فریلنسرها

نیاز داشته باشید. این هزینه‌ها اختیاری‌اند، اما می‌توانند در دیده‌شدن NFT شما تأثیر زیادی بگذارند.

آیا می‌شود NFT را کاملاً رایگان ساخت؟

بله. در برخی پلتفرم‌ها مثل OpenSea (روی شبکه پالیگان) یا Rarible، امکان مینت رایگان و فروش بدون هزینه اولیه وجود دارد. اما برای استفاده از شبکه‌هایی مانند اتریوم، معمولاً باید کارمزد گس (gas fee) پرداخت کنید.

🪙هزینه ساخت NFT می‌تواند از صفر تا صدها دلار متغیر باشد. انتخاب بلاک‌چین مناسب، پلتفرم کم‌هزینه و استراتژی فروش درست می‌تواند هزینه‌ها را به حداقل برساند و حتی بدون سرمایه اولیه وارد بازار NFT شوید.

حق‌الامتیاز (Royalty) در NFT چیست؟

یکی از قابلیت‌های منحصربه‌فرد و جذاب NFTها، امکان تنظیم حق‌الامتیاز (Royalty) برای خالق اثر است. به زبان ساده، سازنده یک NFT می‌تواند هنگام ایجاد آن، تعیین کند که در هر فروش ثانویه، درصدی از مبلغ معامله به او برسد.

برای مثال، اگر فردی NFT شما را بخرد و بعداً آن را با قیمت بالاتری به شخص دیگری بفروشد، شما (به‌عنوان خالق اثر)  همچنان از آن فروش سود می‌برید. این میزان سود می‌تواند بین ۵ تا ۱۵٪ از مبلغ فروش باشد و در اکثر پلتفرم‌ها مانند OpenSea هنگام ساخت NFT قابل تنظیم است.

مزیت اصلی Royalty این است که برخلاف فروش آثار فیزیکی، هنرمند می‌تواند بارها از ارزش‌افزوده‌ی اثرش بهره‌مند شود، حتی سال‌ها بعد از فروش اولیه.

نکات حقوقی و مالکیت در دنیای NFT

یکی از دغدغه‌های مهم در بازار NFT، مسائل مربوط به مالکیت معنوی و حقوق قانونی است. بسیاری از هنرمندان و خریداران نمی‌دانند در صورتی که اثرشان بدون اجازه توسط شخص دیگری NFT شود، چه اقدامی باید انجام دهند.

مالکیت واقعی اثر کجاست؟

وقتی شما یک NFT می‌خرید، در واقع یک نشانه دیجیتالی از مالکیت آن فایل خاص را در اختیار دارید؛ اما حق کپی‌رایت یا انتشار اثر الزاماً به شما منتقل نمی‌شود، مگر اینکه در توضیحات NFT به صراحت ذکر شده باشد.

مشکلات رایج حقوقی

• کپی شدن اثر شما بدون اجازه و مینت آن توسط شخص دیگر
• فروش فایل‌هایی که کپی‌رایت آن‌ها متعلق به شخص یا شرکت ثالثی است
• عدم وضوح در مجوز استفاده خریدار از NFT

راه‌کار چیست؟

برای کاهش ریسک قانونی:

• همیشه حق مالکیت اثر دیجیتال را ثابت کنید (مثلاً با فایل خام، امضای دیجیتال یا تاریخ خلق اثر)
• در توضیحات NFT، نوع مجوز استفاده را مشخص کنید (آیا فقط نمایش است؟ حق فروش مجدد دارد؟)
• اگر اثری از شما بدون اجازه مینت شده، به پلتفرم گزارش دهید. اکثر بازارها بخش گزارش تخلف دارند.

اگرچه فضای NFT هنوز از نظر حقوقی در حال توسعه است، اما رعایت این نکات ساده می‌تواند شما را در برابر بسیاری از مشکلات قانونی مصون نگه دارد.

🔚سخن پایانی

دنیای NFT ترکیبی از هنر، تکنولوژی و اقتصاد دیجیتال است؛ جایی که خلاقیت می‌تواند به دارایی مالی تبدیل شود. ساخت NFT، برخلاف تصور بسیاری از افراد، نیاز به دانش تخصصی برنامه‌نویسی یا تجهیزات پیشرفته ندارد. با کمی آگاهی، ابزار مناسب و محتوای منحصربه‌فرد، هر کسی می‌تواند وارد این بازار نوظهور شود و بخشی از این تحول دیجیتال باشد.

مراحل ساخت NFT که در این مقاله بررسی کردیم — از انتخاب اثر دیجیتال و بلاک‌چین تا ساخت کیف‌پول و استفاده از پلتفرم‌های معتبر — چارچوبی کاربردی و قابل اجرا برای هر علاقه‌مندی است. حتی اگر هدف شما فروش نباشد، می‌توانید از NFT برای اثبات مالکیت آثار هنری خود، یا حتی یادگاری دیجیتالی در دنیای وب 3 استفاده کنید.

با این حال، نباید فراموش کرد که بازار NFT نیز مانند هر بازار نوپا، نوسان‌پذیر و پرریسک است. بسیاری از پروژه‌های NFT به سرعت رشد کردند، اما برخی هم به همان سرعت فراموش شدند. برای موفقیت در این فضا باید نه‌تنها هنرمند یا سازنده خوبی باشید، بلکه باید اصول بازاریابی، مالکیت معنوی، و روندهای بازار را نیز بشناسید.

در نهایت، NFTها فقط فایل‌های دیجیتال نیستند؛ آن‌ها نماینده‌ی مالکیت، خلاقیت و نوآوری در عصر دیجیتال هستند. امروز فرصتی پیش روی شماست تا ایده‌ها و استعدادتان را در قالبی نوین به جهان معرفی کنید. پس اگر انگیزه، هنر یا محتوایی برای ارائه دارید، همین حالا اولین NFT خود را بسازید و تجربه‌ای متفاوت از مالکیت دیجیتال را آغاز کنید.