در دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال، استیبلکوینها مانند لنگرگاهی امن عمل میکنند و به سرمایهگذاران اجازه میدهند ارزش دارایی خود را حفظ کنند. دو غول اصلی این حوزه، دای (DAI) و تتر (USDT) هستند که هر دو با هدف حفظ ارزش برابر با یک دلار آمریکا ایجاد شدهاند، اما مسیر کاملاً متفاوتی را برای رسیدن به این هدف طی میکنند.
USDT، پادشاه بیرقیب بازار، بر پشتوانه متمرکز فیات تکیه دارد، در حالی که DAI، قهرمان دنیای دیفای (DeFi)، از وثیقههای کریپتویی غیرمتمرکز استفاده میکند. اما کدام یک برای نیازها و اهداف سرمایهگذاری شما مناسبتر است؟ در این راهنمای کامل، تفاوتهای کلیدی، مزایا، معایب و ریسکهای هر کدام را بررسی میکنیم.
دای (DAI) به زبان ساده: استیبل کوین غیرمتمرکز
DAI یک ارز دیجیتال پایدار غیرمتمرکز و با پشتوانه وثیقه بوده که هدف آن حفظ ارزش پایدار معادل ۱ دلار آمریکا به ازای هر ۱ DAI است. این ارز رسماً در دسامبر ۲۰۱۷ توسط MakerDAO، یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز، راهاندازی شد و تحت پروتکل Maker که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا میشود، ایجاد شد. برخلاف سایر استیبل کوینها که توسط ارز فیات نگهداری شده توسط شرکتها پشتیبانی میشوند، DAI توسط داراییهای رمزنگاری شده (مانند اتر و سایر توکنهای مبتنی بر اتریوم) که به عنوان وثیقه در قراردادهای هوشمند قفل شدهاند، پشتیبانی میشود و کاربران داراییهای وثیقه را در Maker Vaults (قراردادهای هوشمند) که توکنهای دای جدید را به عنوان وام تولید میکنند، واریز میکنند.
وثیقه معمولاً باید بیش از حد وثیقهگذاری شود (به عنوان مثال، ۲۰۰ دلار ETH برای صدور ۱۰۰ دلار DAI) تا در برابر نوسانات قیمت محافظت شود. همچنین، عرضه DAI به صورت پویا توسط پروتکل Maker از طریق قراردادهای هوشمندی که به تغییرات بازار پاسخ میدهند، حفظ میشود و ثبات و عدم تمرکز را تضمین میکند و برای بازیابی وثیقه قفل شده، کاربران DAI را با کارمزد ثبات بازپرداخت میکنند و در صورت انحلال، وثیقه برای پوشش وامها به حراج گذاشته میشود. بهعلاوه، جامعه Maker پروتکل را مدیریت میکند، از جمله تصمیماتی در مورد اینکه کدام نوع وثیقه پذیرفته شود و تعیین نرخ پسانداز دای که به دارندگان DAI اجازه میدهد سود کسب کنند.
دای به عنوان یک واسطه مبادله پایدار همه کاره در برنامههای مالی غیرمتمرکز (DeFi) برای وام دادن، قرض گرفتن، پرداختها و پساندازها عمل میکند و توسط رون کریستنسن در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد و قبل از واگذاری کامل مدیریت به جامعه MakerDAO، توسط بنیاد Maker توسعه داده شد. به طور خلاصه، DAI یک استیبل کوین غیرمتمرکز پیشگام است که وثیقه گذاری کریپتو را با قراردادهای هوشمند ترکیب میکند تا یک ارز دیجیتال پایدار وابسته به دلار آمریکا ارائه دهد که به طور گسترده در اکوسیستم کریپتو بدون تکیه بر یک مرجع صادرکننده مرکزی مورد استفاده قرار میگیرد.
تتر (USDT) به زبان ساده: استیبل کوین متمرکز
تتر (USDT) یک ارز دیجیتال پایدار متمرکز است که توسط شرکت تتر منتشر شده و برای حفظ نسبت ۱:۱ با دلار آمریکا طراحی شده است. USDT که در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، قصد دارد یک نمایش دیجیتالی از دلار ارائه دهد تا تراکنشهای امن و پایدار را در شبکههای مختلف بلاکچین تسهیل کند.
USDT توسط ذخایری از جمله پول نقد، معادلهای پول نقد و اوراق خزانه کوتاهمدت ایالات متحده پشتیبانی میشود و تضمین میکند که کاربران میتوانند USDT را بدون از دست دادن ارزش به دلار تبدیل کنند. درواقع، این ارز روی ۱۳ بلاکچین مختلف از جمله اتریوم، ترون، بایننس اسمارت چین، سولانا و سایر بلاکچینها فعالیت کرده و آن را به یکی از پرکاربردترین استیبل کوینها تبدیل میکند. تتر تا اواسط سال ۲۰۲۵ دارای ارزش بازاری بیش از ۱۶۰ میلیارد دلار است و تقریباً ۶۸٪ از سهم بازار جهانی استیبل کوینها را در اختیار دارد. همچنین، از تراکنشهای سریع و کمهزینه پشتیبانی میکند و میانگین کارمزد تراکنش در برخی شبکهها مانند ترون کمتر از ۰.۰۱ دلار است و ارتقاءهای فناوری اخیر شامل ادغام با شبکه لایتنینگ بیت کوین برای پرداختهای تقریباً فوری و بسیار کمهزینه است.
بهعلاوه، تتر به طور گسترده برای پرداختها، پذیرش تجاری (بیش از ۲۷۰۰۰ کسب و کار USDT را میپذیرند) و تراکنشهای سازمانی در مقیاس بزرگ استفاده میشود. این شرکت با قطع پشتیبانی از برخی از بلاکچینهای قدیمی با فعالیت کم، با تمرکز بر زنجیرههای با حجم بالا مانند اتریوم و ترون، در حال سادهسازی است، تتر همچنین به گسترش اکوسیستم خود با ابزارهای توسعهدهندگان، بهبود کیف پول و ابتکارات انطباق با مقررات ادامه میدهد. تتر USDT همچنان سنگ بنای بازار ارزهای دیجیتال است که به طور گسترده برای ثبات، نقدینگی و به عنوان پلی بین ارزهای فیات و دنیای داراییهای دیجیتال مورد استفاده قرار میگیرد. پشتوانه قوی آن توسط ذخایر و ادغام گسترده بلاکچین، آن را به انتخابی پیشرو برای کاربران شخصی و نهادی که به دنبال یک ارز دیجیتال وابسته به دلار در هستند، تبدیل کرده است.

مقایسه کلیدی: DAI vs USDT
| ویژگی | دای (DAI) | تتر (USDT) |
| مکانیزم | وثیقهگذاری بیش از حد با کریپتو (غیرمتمرکز) | پشتوانه با ذخایر فیات (متمرکز) |
| پشتوانه | ارزهای دیجیتال (ETH, WBTC, …) | پول نقد، اوراق بهادار، داراییهای معادل دلار آمریکا |
| کنترل | جامعه MakerDAO (دارندگان توکن MKR) | شرکت Tether Limited |
| شفافیت | بسیار بالا (تمام وثیقهها روی بلاکچین قابل مشاهده) | متوسط (وابسته به گزارشهای حسابرسی شرکت) |
| ریسک اصلی | آسیبپذیری قرارداد هوشمند، نوسان شدید وثیقهها | ریسک طرف مقابل (وابستگی به شرکت تتر)، ریسک نظارتی |
| نقدینگی | خوب (بهویژه در DeFi) | بسیار بالا (بالاترین در بازار) |
| مقاومت در برابر سانسور | بالا | پایین (شرکت تتر میتواند آدرسها را مسدود کند) |
تتر یا دای، کدام استیبل کوین برای سرمایه گذاری بهتر است؟
انتخاب بهترین استیبل کوین برای سرمایهگذاری به عوامل متعددی از جمله امنیت، نقدینگی و تحمل ریسک شخصی بستگی دارد. تتر (USDT) پرکاربردترین استیبل کوین است که به دلیل ارزش بازار بزرگ، نقدینگی قوی و ادغام گسترده با بلاکچین شناخته میشود. این استیبل کوین توسط پول نقد و سایر ذخایر پشتیبانی میشود و آن را به انتخابی قابل اعتماد برای سرمایهگذارانی تبدیل میکند که ثبات و تبدیل آسان به دلار آمریکا را در اولویت قرار میدهند. با توجه به پذیرش گسترده و تطبیقپذیری تراکنشهای آن، USDT اغلب برای مدیریت ریسک و متعادلسازی پرتفوی در بازار کریپتو توصیه میشود.
DAI جایگزینی برای سرمایهگذارانی است که به دنبال یک راهکار استیبل کوین غیرمتمرکز هستند. برخلاف تتر، DAI کاملاً با وثیقه کریپتو اداره میشود و توسط جامعه MakerDAO اداره میشود و مدلی شفافتر و غیرمتمرکزتر ارائه میدهد. این برای کسانی که ترجیح میدهند از نهادهای متمرکز اجتناب کنند و مایل به تعامل عمیق با پروتکلهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند، جذاب است. در حالی که دای میتواند نسبت به USDT نقدینگی کمتری داشته باشد و شامل وثیقه بیش از حد باشد که ممکن است بر بازده تأثیر بگذارد، از طریق قراردادهای هوشمند غیرمتمرکز ثبات ارائه میدهد که میتواند برای سرمایهگذاران آگاه به فناوری که علاقهمند به مشارکت در مدیریت هستند، اطمینانبخش باشد.
در نهایت، بهترین سرمایهگذاری روی استیبل کوین با مورد استفاده و ریسکپذیری شما نیز همسو است. تتر برای سرمایهگذارانی که به دنبال ثبات، پذیرش گسترده و قابلیت استفاده نهادی هستند، مناسب است، در حالی که DAI تضمین غیرمتمرکز و مدیریت جامعه را ارائه میدهد. از آنجایی که شما در حال حاضر به تتر علاقه نشان دادهاید و از آن برای مدیریت ریسک استفاده میکنید، ادامه کار با USDT ممکن است تعادل و نقدینگی را با امنیت اثبات شده برای شما فراهم کند. بررسی DAI به عنوان یک انتخاب مکمل میتواند حضور شما را در فضای استیبل کوین متنوع کند، به خصوص اگر با پروتکلهای DeFi یا مکانیسمهای غیرمتمرکز ارزشگذاری میکنید.

هنگام انتخاب بین دای و تتر برای سرمایه گذاری چه عواملی را باید در نظر گرفت؟
هنگام انتخاب یک استیبل کوین برای سرمایهگذاری، چندین عامل کلیدی را برای اطمینان از ایمنی، نقدینگی و همسویی با اهداف مالی خود در نظر بگیرید؛ بفهمید چه چیزی از ارزش استیبل کوین پشتیبانی میکند. برخی از استیبل کوینها مانند تتر (USDT) توسط ذخایر فیات مانند پول نقد و خزانهداری ایالات متحده که توسط یک نهاد مرکزی نگهداری میشود، پشتیبانی میشوند. برخی دیگر مانند DAI با پشتوانه کریپتو و داراییهای دیجیتال قفل شده در قراردادهای هوشمند پشتیبانی میشوند. نوع و شفافیت وثیقه بر ثبات و مشخصات ریسک سکه تأثیر میگذارد. همچنین، بررسی کنید که آیا استیبل کوین متمرکز است یا غیرمتمرکز. استیبل کوینهای متمرکز برای مدیریت ذخایر و صدور به یک شرکت یا بنیاد متکی هستند، در حالی که استیبل کوینهای غیرمتمرکز از طریق پروتکلهای خودکار و مدیریت جامعه عمل میکنند. غیرمتمرکزسازی اغلب به معنای ریسک کمتر طرف مقابل است اما ممکن است پیچیدگی بیشتری را شامل شود. بهعلاوه، به میزان پذیرش و نقدشوندگی گستردهی استیبل کوین در صرافیها و پروتکلهای DeFi توجه کنید. یک استیبل کوین با نقدشوندگی بالا، امکان معاملهی آسان، کاهش لغزش قیمت و قابلیت استفاده در پلتفرمهای مختلف را فراهم میکند که برای مدیریت سبد سهام، پرداختها و آربیتراژ بسیار مهم است. عوامل دیگر شامل رعایت مقررات، شبکه/بلاکچینهایی که استیبل کوین روی آنها فعالیت میکند (که بر سرعت و کارمزد تراکنشها تأثیر میگذارد)، ثبات قیمت تاریخی و هرگونه گزینهی بازدهی یا پسانداز مرتبط با نگهداری استیبل کوین است. ارزیابی این عوامل به اطمینان از همسو بودن استیبل کوین با استراتژی سرمایهگذاری و تحمل ریسک شما کمک میکند.
ریسکهای بالقوه و پیامدهای آینده سرمایهگذاری در استیبل کوینهایی مانند USDT یا DAI چیست؟
سرمایهگذاری در استیبل کوینهایی مانند USDT یا DAI خطرات بالقوه متعددی را به همراه دارد، به خصوص با در نظر گرفتن پیامدهای آینده. یکی از خطرات اصلی آسیبپذیریهای فنی است، به خصوص برای استیبل کوینهای الگوریتمی یا مبتنی بر قرارداد هوشمند مانند DAI. اشکالات یا خرابیهای قرارداد هوشمند میتواند منجر به ضررهای مالی قابل توجه یا از دست دادن ثبات در پشتوانه استیبل کوین شود. به عنوان مثال، استیبل کوینهای الگوریتمی هنگام فروپاشی اعتماد بازار، مانند TerraUSD در سال 2022، دچار «مارپیچهای مرگ» شدهاند. حتی استیبل کوینهای دارای پشتوانه وثیقه نیز در صورت کاهش شدید ارزش وثیقه یا عدم موفقیت مکانیسمهای نقدینگی در نوسانات شدید بازار، با خطراتی روبرو هستند که باعث میشود استیبل کوین پشتوانه خود را به طور موقت یا دائمی از دست بدهد.
یکی دیگر از خطرات عمده مربوط به اعتماد و تمرکز است، به خصوص برای استیبل کوینهای دارای پشتوانه فیات مانند Tether USDT. USDT به ذخایر واقعی نگهداری شده توسط صادرکننده آن بستگی دارد و عدم شفافیت کامل یا قطعیت حسابرسی میتواند اعتماد سرمایهگذاران را تضعیف کند. بررسیهای نظارتی در سطح جهانی در حال افزایش است و حوزههای قضایی الزامات انطباق و محدودیتهای مختلفی را در مورد صدور استیبل کوین و تراکنشهای فرامرزی اعمال میکنند که این عدم قطعیت نظارتی میتواند عملیات استیبل کوینها را مختل کند یا باعث ایجاد مشکلات نقدینگی شود. علاوه بر این، دارندگان استیبل کوینها معمولاً ادعای قانونی در مورد ذخایر زیربنایی ندارند و در صورت ورشکستگی یا اختلاس وجوه توسط صادرکننده، آنها را آسیبپذیر میکند.

در نهایت، استیبل کوینها با ریسکهای کلان اقتصادی و سیستمی مواجه هستند. استیبل کوینهایی که توسط اوراق قرضه دولتی یا داراییهای مشابه پشتیبانی میشوند، میتوانند از تورم یا تغییرات در سیاست پولی که ارزش واقعی آن ذخایر را کاهش میدهد، رنج ببرند. استفاده گسترده از استیبل کوینها در بازارهای کریپتو همچنین خطرات سیستمی را ایجاد میکند: از دست دادن ناگهانی اعتماد یا «هجوم» به یک استیبل کوین اصلی میتواند بحرانهای نقدینگی آبشاری را ایجاد کند که بر اکوسیستم گستردهتر کریپتو و حتی بازارهای مالی سنتی تأثیر میگذارد. با افزایش پذیرش استیبل کوینها، چارچوبهای نظارتی، پیشرفتهای تکنولوژیکی در امنیت قراردادهای هوشمند و پیشرفتهای شفافیت برای کاهش این خطرات در حال تحول و حفظ ثبات بازار در طول زمان بسیار مهم خواهند بود.
سوالات متداول
۱. آیا DAI همیشه ۱ دلار است؟
DAI با مکانیزمهای پیچیدهای تلاش میکند قیمت خود را نزدیک به ۱ دلار نگه دارد، اما ممکن است نوسانات جزئی (مثلاً ۰.۹۹ تا ۱.۰۱ دلار) را تجربه کند. در بحرانهای شدید، این نوسان میتواند بیشتر شود.
۲. آیا تتر واقعاً به اندازه کافی پشتوانه دارد؟
این سوال سالهاست که مطرح است. شرکت تتر گزارشهای دورهای از ذخایر خود منتشر میکند، اما برخی منتقدان معتقدند این گزارشها به اندازه کافی شفاف یا توسط حسابرسان کاملاً مستقل تایید نشدهاند.
۳. کدام یک برای استفاده در ایران مناسبتر است؟
هر دو به طور گسترده در صرافیهای ایرانی پشتیبانی میشوند. DAI به دلیل ماهیت غیرمتمرکزش، کمتر در معرض ریسکهای مرتبط با تحریم یا مسدودسازی قرار دارد، اما USDT نقدینگی بسیار بالاتری دارد.
سخن پایانی
انتخاب بین دای و تتر در نهایت به اولویتها و ریسکپذیری سرمایهگذار بستگی دارد. برای کسانی که به تمرکززدایی، شفافیت و مدیریت فعال جامعه اهمیت میدهند، دای گزینهای جذاب ارائه میدهد که ریشه در اصول دیفای دارد. در مقابل، سرمایهگذارانی که به دنبال حداکثر نقدینگی، پذیرش گسترده و آشنایی هستند، ممکن است مدل متمرکز تتر را با وجود خطرات ذاتی طرف مقابل، مناسبتر برای نیازهای خود بیابند. هر دو استیبل کوین مزایا و چالشهای منحصر به فردی دارند که سنجش دقیق عواملی مانند امنیت، قابلیت استفاده و چشمانداز نظارتی را ضروری میسازد. با رشد روزافزون چشمانداز استیبل کوین، یک رویکرد متنوع که شامل چندین استیبل کوین باشد، میتواند بهترین تعادل بین ثبات و فرصت را فراهم کند.
در نهایت، تصمیمگیری بین DAI و USDT به استراتژی فردی شما بازمیگردد. خوشبختانه، نیازی به انتخاب تنها یکی از آنها نیست. صرافی اکسیر امکان خرید و فروش آسان هر دو استیبلکوین DAI و USDT را با تومان و تتر فراهم کرده است، تا شما بتوانید بر اساس تحلیل و نیاز لحظهای خود، به راحتی سبد دارایی خود را مدیریت کرده و از مزایای هر دو گزینه بهرهمند شوید.
نظرات کاربران