متادیتا در NFT چیست؟ آموزش پیدا کردن متادیتای ان اف تی

هر توکن غیرقابل تعویض (NFT) یک شناسنامه یا سند مالکیت دیجیتال دارد که تمام مشخصات کلیدی آن را در خود جای داده است. این شناسنامه در دنیای بلاکچین، متادیتا (Metadata) نامیده می‌شود. متادیتا به ما می‌گوید که یک NFT دقیقاً چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، توسط چه کسی ساخته شده و تصویر یا فایل آن در کجا ذخیره شده است.

درک متادیتا برای هر سرمایه‌گذار یا کلکسیونر NFT حیاتی است، زیرا اصالت، کمیابی و در نهایت، ارزش واقعی یک توکن به اطلاعات ثبت شده در آن بستگی دارد. در این راهنمای جامع از بلاگ اکسیر، به زبان ساده یاد می‌گیریم که متادیتا NFT چیست، چرا اهمیت دارد و چگونه می‌توانید خودتان این اطلاعات حیاتی را پیدا و بررسی کنید.

متادیتا NFT به زبان ساده چیست؟

متادیتا مجموعه‌ای از اطلاعات توصیفی است که به یک NFT ضمیمه می‌شود. این اطلاعات معمولاً در یک فایل با فرمت JSON ذخیره می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:

• نام (Name): نام NFT (مثلاً: CryptoPunk #7804).
• توضیحات (Description): شرح کوتاهی در مورد NFT و مجموعه‌ای که به آن تعلق دارد.
• تصویر (Image): یک لینک مستقیم به فایل بصری NFT (تصویر، ویدیو، GIF).
• ویژگی‌ها (Attributes/Traits): مهم‌ترین بخش برای کلکسیونرها. این بخش ویژگی‌های مختلف NFT و میزان کمیابی آن‌ها را مشخص می‌کند (مثلاً: رنگ پس‌زمینه، نوع کلاه، داشتن عینک).
• ID توکن (Token ID): شماره شناسایی منحصربه‌فرد توکن در قرارداد هوشمند.

این اطلاعات به عنوان زیرساختی برای سازمان‌دهی و دسترسی به داده‌ها عمل می‌کنند و در صنایع مختلف به شیوه‌های گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. متادیتا در بخش‌های متنوعی نظیر وب‌سایت‌ها، نرم‌افزارها، خدمات استریم محتوا و فروشگاه‌های آنلاین کاربرد دارد. با بهره‌گیری از این اطلاعات، کاربران به سادگی قادر به شناسایی و استفاده از داده‌های خاص خواهند بود. به عنوان مثال، جزئیاتی مانند نویسنده، تاریخ ایجاد و اندازه پرونده نمونه‌هایی از فراداده به شمار می‌روند. قابلیت جستجوی عناصر مشخص از این اطلاعات، دسترسی به موقعیت مکانی یک سند خاص را برای افراد تسهیل می‌کند. فراداده‌ها می‌توانند به صورت دستی تنظیم شوند یا با توجه به داده‌های موجود به شکل خودکار ایجاد گردند.

متادیتا کجا ذخیره می‌شود؟

یک NFT خود یک توکن روی بلاکچین است، اما ذخیره کردن فایل‌های سنگین مانند یک تصویر با کیفیت بالا مستقیماً روی بلاکچین اتریوم، میلیون‌ها دلار هزینه دارد. به همین دلیل، توسعه‌دهندگان از دو روش برای ذخیره متادیتا و فایل‌های مرتبط استفاده می‌کنند:

1. ذخیره‌سازی متمرکز (روش پرریسک): فایل‌ها روی یک سرور متمرکز (مانند سرورهای خود شرکت سازنده) ذخیره می‌شوند.
   • ریسک: اگر آن شرکت سرورهای خود را خاموش کند یا ورشکست شود، لینک موجود در متادیتا از کار می‌افتد و NFT شما به یک “توکن خالی” بدون تصویر تبدیل می‌شود!
2. ذخیره‌سازی غیرمتمرکز (روش امن): فایل‌ها روی شبکه‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز مانند IPFS (InterPlanetary File System) ذخیره می‌شوند.
   • مزیت: در IPFS، داده‌ها به جای یک سرور، در هزاران کامپیوتر در سراسر جهان توزیع می‌شوند. این تضمین می‌کند که فایل NFT شما برای همیشه پایدار و در دسترس باقی بماند، حتی اگر شرکت سازنده از بین برود.

نکته کلیدی برای سرمایه‌گذاران: همیشه بررسی کنید که متادیتا و تصویر NFT شما روی IPFS یا یک راهکار غیرمتمرکز مشابه ذخیره شده باشد.

آموزش گام به گام: چگونه متادیتا NFT را پیدا کنیم؟

1.     یافتن متادیتای NFT در OpenSea

برای دسترسی به متادیتای NFT، ابتدا به وب‌سایت OpenSea بروید و NFT دلخواه خود را انتخاب کنید. پیدا کردن این اطلاعات بسیار ساده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. مراحل زیر را دنبال کنید:

1. به صفحه NFT مورد نظر خود در OpenSea بروید.
2. به پایین اسکرول کرده و به بخش “Details” بروید.
3. روی لینک آبی‌رنگ “Contract Address” کلیک کنید. این کار شما را به صفحه آن قرارداد در مرورگر بلاکچین Etherscan منتقل می‌کند.
4. در صفحه Etherscan، روی تب “Contract” و سپس دکمه “Read Contract” کلیک کنید.
5. در لیست توابع، به دنبال تابعی به نام tokenURI بگردید.
6. در کادر ورودی tokenId، شماره شناسایی NFT خود را وارد کنید (این شماره در بخش “Details” در OpenSea موجود است) و روی دکمه “Query” کلیک کنید.
7. یک لینک در خروجی به شما نمایش داده می‌شود. اگر لینک با ipfs:// شروع شود، نشان‌دهنده ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و امن است. اگر با https:// شروع شود، به احتمال زیاد روی یک سرور متمرکز ذخیره شده است.

2.     یافتن متادیتای NFT در Solana

در شبکه Solana، زیر لوگوی آن فیلد ورودی وجود دارد. در این قسمت آدرس NFT مورد نظر خود را وارد کنید. پس از این کار، با کلیک روی گزینه Get NFT، اطلاعات متادیتای مربوط به NFT Solana دریافت می‌شود. بدین ترتیب، dapp به جزئیات مرتبط با آدرس جستجو شده دسترسی پیدا می‌کند. اطلاعات ابتدایی شامل تصویر NFT، نام مجموعه و شناسه رمز در اینجا نمایش داده می‌شود.

چرا یک سرمایه‌گذار باید به متادیتا اهمیت دهد؟

• تأیید اصالت و مالکیت: متادیتا به شما اطمینان می‌دهد که NFT که می‌خرید، واقعاً به مجموعه اصلی تعلق دارد.
• بررسی کمیابی (Rarity): با بررسی بخش Attributes، می‌توانید بفهمید که ویژگی‌های NFT شما چقدر نادر است. هرچه ویژگی‌ها کمیاب‌تر باشند، ارزش NFT بیشتر است.
• اطمینان از پایداری: همانطور که گفته شد، بررسی لینک ذخیره‌سازی (IPFS) به شما اطمینان می‌دهد که سرمایه‌گذاری شما در بلندمدت پایدار خواهد بود.

اهمیت متادیتا برای داده‌های خارج از زنجیره

متادیتا در دنیای توکن‌های غیر قابل تعویض و به ویژه در رابطه با داده‌های خارج از زنجیره، نقش اساسی ایفا می‌کند. دلیل این اهمیت، هزینه‌های بالای ذخیره‌سازی اطلاعات روی بلاک‌چین است. به عنوان مثال، بارگذاری یک گیگابایت داده در شبکه اتریوم می‌تواند حدود ۳۵ میلیون دلار هزینه به همراه داشته باشد. در صورت نیاز به ذخیره یک فیلم ۱۶۰ دقیقه‌ای، این هزینه به حدود ۲۳۷ میلیون دلار می‌رسد. چنین ارقامی به وضوح چالش‌های مالی و فنی ناشی از ذخیره‌سازی داده‌های سنگین را نمایان می‌سازند.

از جنبه فنی، متادیتا به عنوان ورودی برای قراردادهای هوشمند NFT‌ها به کار می‌رود. این داده‌ها معمولا به فرمت JSON ذخیره می‌شوند، که خود فضای زیادی را اشغال می‌کند. برای مدیریت این حجم، اطلاعات درون قرارداد به صورت URI ذخیره می‌گردد. این URI نشانی محل نگهداری فایل JSON توکن را شامل می‌شود و به این ترتیب، متادیتا به صورت دائمی در بلاکچین ثبت می‌شود و اطلاعات مربوط به توکن را حفظ می‌کند.

کاربردهای متادیتا در NFT

برای درک عمیق‌تر کاربردهای متادیتا در NFT، می‌توان مثالی را در نظر گرفت که فردی تصمیم می‌گیرد یک گره کامل اتریوم را راه‌اندازی کند. برای این کار، نیاز دارد تا بلاک‌چین اتریوم را به طور کامل با حجم تقریبا ۱۰۵۰ گیگابایت دانلود کند. این فرآیند به دلیل ضرورت اجرای کل شبکه اتریوم انجام می‌شود و شامل اطلاعات مربوط به سایر عناصر مانند DeFi، NFTها و dAppها نیز خواهد بود.

تخمین زده شده که صرف ذخیره یک گیگابایت داده در شبکه بلاک‌چین اتریوم هزینه‌ای معادل ۱۷۵۰۰ ETH (تقریبا ۷۵.۷۵ میلیون دلار تا نوامبر ۲۰۲۱) به همراه دارد. در این راستا، کاربرد متادیتا در NFT به وضوح نمایان می‌شود. متادیتا به عنوان تعادلی دقیق عمل می‌کند که به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به بارگذاری داده‌های سنگین از مزایای بلاک‌چین بهره‌مند شوند. این ابزار با کاهش نیاز به ذخیره‌سازی مستقیم داده‌ها در بلاک‌چین، به بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش کارایی کمک می‌کند.

فرمت JSON؛ قالب رایج متادیتای NFT

جیسون (JSON) به عنوان یکی از رایج‌ترین فرمت‌ها برای متادیتای NFT شناخته می‌شود. این فرمت هیچ محدودیتی بر ساختار داده‌های داخلی خود ندارد و بر خلاف XML، زبانی برای تعریف طرحواره ارائه نمی‌دهد. JSON به شما اجازه می‌دهد تا برای اشیاء JSON طرحواره‌هایی تعیین کنید که مشخص‌کننده ویژگی‌ها و نوع مقادیر مجاز برای هر ویژگی هستند.

علاوه‌بر این، JSON Schema به عنوان ابزاری برای نمایش تعاریف استانداردهای متادیتا به کار می‌رود. اگر قصد دارید پیوندی بین متاداده خود و دارایی دیجیتال دیگری، مانند فایل تصویری، برقرار کنید، توصیه می‌شود دارایی را در IPFS ذخیره کرده و از شناسه منبع یکنواخت IPFS استفاده کنید. این روش به شما کمک می‌کند تا از قابلیت‌های ذخیره‌سازی و دسترسی به محتوای دیجیتال به بهترین شکل استفاده کنید.

اهمیت متادیتا در خرید و فروش NFT

متادیتا به عنوان منبعی اساسی، اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخچه مالکیت، سوابق فروش و مکان ذخیره‌سازی توکن‌های NFT را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این اطلاعات به بهینه‌سازی استفاده از فناوری NFT در زمینه‌های متنوعی چون هنر، املاک، موسیقی، بازی‌ها، زنجیره تامین، کالاهای لوکس و بلیت‌رسانی کمک می‌کند.

بسیاری از تریدرها در پلتفرم‌های معتبر مانند OpenSea و Rarible، به جنبه‌های فنی متادیتا توجه چندانی نمی‌کنند. در مقابل، معامله‌گران مجرب از هر فرصتی برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره NFTهایی که قصد خرید یا فروش آن‌ها را دارند، استفاده می‌کنند.

پرسش‌های متداول (FAQ)

۱. فرمت JSON چیست؟

JSON یک فرمت استاندارد برای ذخیره‌سازی و تبادل داده‌های ساختاریافته است که هم برای انسان و هم برای ماشین به راحتی قابل خواندن است. این فرمت رایج‌ترین قالب برای متادیتا NFT است.

۲. اگر لینک تصویر در متادیتا خراب شود، آیا NFT من بی‌ارزش می‌شود؟

توکن شما روی بلاکچین همچنان وجود دارد و مالکیت شما ثبت شده است. اما اگر تصویر آن برای همیشه از بین برود، ارزش کلکسیونی و بصری آن به شدت کاهش می‌یابد. به همین دلیل است که ذخیره‌سازی روی IPFS بسیار مهم است.

۳. آیا می‌توانم متادیتا یک NFT را تغییر دهم؟

در اکثر موارد خیر. پس از ایجاد (Mint) یک NFT، متادیتا آن معمولاً قفل و غیرقابل تغییر می‌شود تا اصالت آن حفظ شود. با این حال، برخی پروژه‌ها NFT های “پویا” (Dynamic NFTs) ایجاد می‌کنند که متادیتا آن‌ها می‌تواند بر اساس رویدادهای خارجی تغییر کند.

سخن پایانی

متادیتای NFT شامل جزئیات کلیدی همچون نام، توضیحات و ویژگی‌های دیگر است. بیشتر اوقات، این اطلاعات به همراه پیوندهایی به تصاویر و سایر دارایی‌های دیجیتال ارائه می‌شود که ارزش واقعی NFT را مشخص می‌کند. در سال 2021، مجموع فروش NFTها به بیش از 12 میلیارد دلار رسید، که نشان‌دهنده افزایش جذابیت این نوع توکن‌ها برای کسب درآمد است.

با توجه به این نکات، متادیتا نه تنها ابزاری برای شفاف‌سازی معاملات به شمار می‌آید، بلکه به کاربران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه خرید و فروش NFTها اتخاذ کنند. این اطلاعات به عنوان مرجعی معتبر برای ارزیابی ارزش و اصالت NFTها عمل می‌کند و در نهایت اعتماد را در این بازار نوظهور افزایش می‌دهد.

استفاده بهینه از متادیتا می‌تواند به تریدرها کمک کند تا درک عمیق‌تری از وضعیت بازار و روندهای جاری داشته باشند و با آگاهی بیشتری به سرمایه‌گذاری بپردازند. در دنیای دیجیتال معاصر، داشتن اطلاعات دقیق و به‌روز در موفقیت هر معامله‌ای نقش حیاتی ایفا می‌کند. بنابراین، توجه به جزئیات متادیتا می‌تواند به بهبود استراتژی‌های معاملاتی و افزایش سودآوری منجر شود.